بنچ رست چیست؟ | معرفی تیراندازی بنچ رست و قوانین آن
در واقع بنچ رست یکی دیگر از رشته‌های تیر اندازی است که در آن با استفاده از تفنگ‌های بسیار دقیق در مسافت‌های ثابت و مشخص (تفنگ‌های بادی در کلاس‌های استاندارد 25 متر برگزار میشوند) به سمت اهداف کاغذی استاندارد تیراندازی می‌کنند. در این رشته تیراندازان از روی میزهایی (Bench) که مختص این رشته است، تیراندازی می‌کنند و تفنگها روی تکیه‌گاه‌های مخصوصی بنام رست (Rest) قرار میگیرند. این رست‌ها می‌توانند (رست جلو و عقب) با توجه به قوانین مسابقه جدا یا متصل به هم باشند (در کلاس‌های استاندارد 25 متر، رست‌ها نباید به هم متصل شوند).
این رشته در فضاهای باز برگزار میشود و تیراندازان روی صندلی و پشت میز می‌نشینند. دیگر تفاوت این رشته با دیگر رشته‌های تیراندازی، استفاده از دوربین برای هدف گیری دقیق میباشد. می‌توان گفت معمولا اکثر سلاح‌های مورد استفاده در رشته‌های مختلف بنچ رست، سفارشی و بهینه سازی میشوند و تیراندازان این رشته در زمینه بهینه سازی سلاح‌های خود و علوم مرتبط این رشته آگاهی دارند.
بیشتر تیراندازان بنچ رست در سلاح‌های گلوله زنی سنتر فایر (Center Fire) مهمات خود را به صورت دستی و با توجه به بهینه سازی‌های انجام شده روی سلاح خود آماده می‌کنند. در رشته سلاح‌های ریم فایر (Rim fire) طبق قوانین، آماده سازی دستی مهمات توسط تیرانداز غیرمجاز محسوب میشود.
بنج رست چیست؟
بنچ رست خود شامل کلاس‌ها و رشته‌های متفاوت دیگری در زمینه سلاح‌های گلوله زنی و خفیف-ریم فایر (Rim fire & Center fire) است. رشته‌های 1000، 500 و 300 یارد سنترفایر، بنچ رست-جمع تیر (Group shooting)، هانتر کلاس، ریم فایر (سلاح‌های خفیف و کالیبر کوچک که خود نیز شامل کلاس‌های متفاوتی است). اما لزوما همه این رشته‌ها زیر نظر فدراسیون جهانی نبوده و WRABF در تفنگ بادی تنها کلاس HV و LV (ال وی و اچ وی) را استاندارد می‌داند.
تاریخچه بنچ رست
تیراندازی بنچ رست در رشته‌های نام برده شده هر کدام تاریخچه‌ای جداگانه دارند. شکل گیری آن و توسعه تجهیزات مربوط به آن سال‌ها طول کشیده است و هم اکنون به عنوان یکی از رشته‌های تیراندازی پرطرفدار محسوب میشود. شروع بنچ رست به صورت رقابت‌های سازمان یافته و با قوانین مکتوب شده به سال 1948 در سواحل شرقی ایالات متحده شهر جانستون Johnstown و نیز در سواحل غربی نیویورک Puget Sounds بر می‌گردد. در سال 1948 انجمن ملی بنچ رست ایالات متحده (NBRSA) به صورت رسمی در زمینه توسعه و معرفی این رشته و برگزاری رقابت‌های رسمی آن فعالیت خود را آغاز کرده است.
تجهیزات لازم برای این رشته عبارت بوده اند از میز و نیمکت برای نشستن و تیراندازی، رست‌های جلویی که قابلیت تنظیم داشته باشند. در ابتدا این تنظیم به صورت عمودی بوده و نیز رست های عقبی که به طور معمول از کیسه‌های شن استفاده می‌شد. همچنین اهداف اولیه پیش بینی و توسعه داده شد که بیشتر به صورت جمع تیرها (Grouping) در 5 تیر انجام می‌شد. این رشته در سال 1955 در استرالیا نیز با استقبال مواجه شد اما شروع اصلی آن در این کشور پس از سال‌ها توسط آقای هری مدن Harry Madden از Brisbane سیدنی انجام پذیرفت. ایشان رقابت‌های این رشته را طبق قوانین NBRSA و قوانین داخلی استرالیا سازماندهی کرده و با نام انجمن ورزش‌های تیراندازی استرالیا (Sporting Shooters Association of Australia) بنیان کردند.
استرالیا در این رشته از تیراندازی جایگاه ویژه ای در رقابت های جهانی دارا است. رشته بنچ رست از ورزش‌هایی است که در طول چندین دهه در کشورهای دیگری غیر از ایالات متحده مانند انگلستان، آفریقای جنوبی، ایتالیا و آلمان نیز رشد و توسعه یافته است و هم اکنون مسابقات جهانی بنچ رست در رشته‌های متفاوت توسط WBSF) World Benchrest Shooting Federation) با 28 کشور عضو برگزار میشود. در این رقابت‌ها 4 کلاس سنتر فایر Center fire وجود دارد و البته رقابت‌هایی در کلاس‌های اکسپرمنتال Experimental و غیررسمی و آزمایشی نیز انجام میشود.
تیراندازی بنچ رست ریم فایر و تفنگ بادی
پیشرفت تیراندازی بنچ رست در کالیبرهای کوچک به سال‌ها قبل برمی‌گردد. این مسابقات با استفاده از قوانین NBRSA و با استفاده از تفنگ‌های کالیبر 22. و 177. ریم فایر و بادی در اواخر دهه 80 برگزار شده بود. این رشته تا اوایل دهه 90 در مقایسه با سنترفایرها توسعه جهانی پیدا نکرده بود و بیشتر در سطح باشگاهی در کشورهای مختلف انجام می‌شد. در رشته تفنگ‌های بادی، کشورهایی از جمله ایالات متحده، انگلستان، آفریقای جنوبی، ایتالیا و استرالیا پیشرو بودند.
گستردگی مسابقات ذکر شده در طول دهه 90 و با قوانین متفاوتی در این کشورهای ادامه یافت. شروع قرن 21 دوران طلایی و شکوفایی بنچ رست ریم فایر و بادی بود. در سال‌های 2006 و 2007 برخی از این کشورها رقابت‌هایی بین تیراندازان خود از باشگاه‌های مختلف برگزار کردند. مذاکراتی نیز برای یکسان سازی قوانین مرتبط با سلاح‌های بادی و ریم فایر انجام شد که نتیجه این برنامه ریزی ها برگزاری مسابقه ای بین المللی بود.
این مسابقه که در واقع اولین دوره قهرمانی جهان در بنچ رست ریم فایر و بادی بود با قوانین مشخص و یکسان در سال 2008 به میزبانی کشور ایتالیا و در چند کلاس در رشته های بادی و ریم فایر برگزار شد. در زمان برگزاری این رقابت ها، جلسه ای با حضور 10 کشور شرکت کننده برگزار شد که ایجاد یک فدراسیون مستقل با قوانین یکسان برای برگزاری رقابت های آینده زیر نظر این فدراسیون به تصویب حضار رسید.
این فدراسیون با نام، ورلد ریم فایر اند ایر رایفل بنچ رست فدریشن World Rimfire and Airrifle Benchrest Federation کار خود را با هدف ترویج رشته بنچ رست در سلاح های ریم فایر و بادی در کشورهای جهان آغاز کرد. طبق تصویب جلسه عمومی در سال 2008 اولین دوره مسابقات اروپایی و کاپ جهانی به میزبانی جمهوری چک در سال 2010 و دومین دوره مسابقات قهرمانی جهان در سال 2011 به میزبانی ایالات متحده برگزار شد.
رقابت های اخیر و پیوستن کشورهای بیشتری از اروپا و آسیا و قاره آمریکا به این فدراسیون با برگزاری دومین دوره کاپ جهانی در سال 2013 و با حضور 20 کشور به میزبانی دوباره جمهوری چک همراه بود که درمعرفی این رشته بسیار مهم بود. در این سال قوانین اولیه و اصلی این فدراسیون بازنگری و تغییراتی در آن انجام پذیرفت و هم اکنون در اکثر کشورها حتی کشورهای غیرعضو، از قوانین WRABF به عنوان قوانین اصولی و مرجع در رشته بنچ رست ریم فایر و بادی استفاده می‌کنند.
طبق قوانین اجرایی این فدراسیون، رقابت‌های جهانی در رده کاپ جهانی و قهرمانی جهان و هر 4 سال یک بار برگزار میشود. کنفدراسیون اروپایی بنچ رست (ERABSF) نیز با برگزاری رقابت‌های اروپایی تاثیر بسیار زیادی در پیشرفت این رشته و پیوستن دیگر کشورهای اروپایی به این فدراسیون داشته است. هم اکنون WRABF با 32 عضو رسمی از 5 قاره جهان با هدف پیشبرد تیراندازی بنچ رست در کشورهای دیگر و برگزاری رقابت هایی در سطح کلاس جهانی و منطقه ای به کار خود ادامه می‌دهد.
پس از برگزاری سومین دوره رقابت های قهرمانی جهان در سال 2015 و که به میزبانی استرالیا، کادر مدیریتی جدید انتخاب و منصوب شدند. در این انتخابات آقای ریچارد فرناندز نماینده فلیپین به سمت دبیر این فدراسیون منصوب شدند. حضور ایشان و عضویت 5 کشور آسیایی فلیپین، تایلند، هند، ایران و ترکیه در این فدراسیون راه را برای برگزاری اولین دوره مسابقات آسیایی در این رشته فراهم کرده است.
آشنایی با قوانین بنچ رست
طبق قوانین اجرایی این فدراسیون، رقابت‌های جهانی در رده کاپ جهانی و قهرمانی جهان و هر 4 سال یک بار برگزار میشود. کنفدراسیون اروپایی بنچ رست (ERABSF) نیز با برگزاری رقابت‌های اروپایی تاثیر بسیار زیادی در پیشرفت این رشته و پیوستن دیگر کشورهای اروپایی به این فدراسیون داشته است. هم اکنون WRABF با 32 عضو رسمی از 5 قاره جهان با هدف پیشبرد تیراندازی بنچ رست در کشورهای دیگر و برگزاری رقابت‌هایی در سطح کلاس جهانی و منطقه ای به کار خود ادامه می‌دهد.
پس از برگزاری سومین دوره رقابت‌های قهرمانی جهان در سال 2015 به میزبانی استرالیا، کادر مدیریتی جدید انتخاب و منصوب شدند. در این انتخابات آقای ریچارد فرناندز نماینده فلیپین به سمت دبیر این فدراسیون منصوب شدند. حضور ایشان و عضویت 5 کشور آسیایی فلیپین، تایلند، هند، ایران و ترکیه در این فدراسیون راه را برای برگزاری اولین دوره مسابقات آسیایی در این رشته فراهم کرده است. در این ادامه قوانین و امتیاز دهی بنچ رست در کلاس LV & HV (اچ وی و ال وی)، کلاس 25 متر آزاد و 75 یارد آشنا می‌شویم.
کلاس لایت ورمینت light Varmint
- استفاده از هر نوع تفنگ بادی با سیستم لودینگ دستی و مکانیکی مجاز میباشد.
- سیستم قدرتی سلاح میتواند به دلخواه فنر پیستون یا PCP باشد.
- استفاده از قنداق‌های سفارشی یا دست ساز مجاز است به این شرط که (عرض قسمت زیرین قنداق نباید از 2/5 سانت بیشتر باشد و عرض بچه قنداق نباید از 7/62 سانت بیشتر شود).
- نصب رگولاتور خارجی و داخلی ، وزنه لوله، ایراستریپر سر لوله و پدهای زیر بچه قنداق مجاز است. این تجهیزات جانبی در نهایت وزن کلی تفنگ محاسبه میشود.
- محدودیتی برای اندازه و حجم مخزن هوا ((air cylinder)) وجود ندارد. (مخزن هوای جدا از تفنگ مجاز نیست و مخزن باید یکی از قطعات سلاح و در مجموع وزن کلی آن باشد). استفاده از مخزن دست ساز وغیر استاندارد مجاز نیست.
- استفاده از دوربین با هر بزرگنمایی مجاز است.
- حداکثر وزن تفنگ 4.762 کیلوگرم به همراه متعلقات مجاز است.
- قدرت خروجی حداکثر تا 27/16 ژول مجاز است (میانگین 3 شلیک).
- فاصله تیراندازی 25 متر است.
- کارت هدف 25 متر WRABF و سه کارت برای هر تیرانداز در مسابقه مورد استفاده قرار گرفته میشود.
- زمان برای هر کارت هدف 20 دقیقه در نظر گرفته میشود.
- کالیبرهای 0.177 – 0.2 – 0.22 با استفاده از گیج کالیبر 0.224 .و قوانین WRABF امتیاز دهی میشوند.
کلاس هوی ورمینت Heavy Varmint
- استفاده از هر نوع تفنگ بادی با سیستم لودینگ دستی و مکانیکی مجاز است.
- سیستم قدرتی سلاح فنرپیستون یا PCP میتواند باشد.
- استفاده از قنداق های سفارشی یا دست ساز با رعایت این شرط مجاز است. (عرض قسمت زیرین قنداق نباید از 2/5 سانت بیشتر باشد و عرض بچه قنداق نباید از 7/62 سانت بیشتر شود).
- نصب رگولاتور خارجی و داخلی ، وزنه لوله ، ایراستریپر سر لوله و پد های زیر بچه قنداق مجاز است. این تجهیزات جانبی در وزن کلی تفنگ محاسبه خواهد شد.
- محدودیتی برای اندازه و حجم مخزن هوا ((air cylinder ))وجود ندارد. (مخزن هوای جدا از تفنگ مجاز نمی باشد و مخزن باید یکی از قطعات سلاح و در مجموع وزن کلی آن باشد). استفاده از مخزن دست ساز وغیر استاندارد مجاز نمی باشد.
- استفاده از دوربین با هر بزرگنمایی مجاز می باشد.
- حداکثر وزن برای تفنگ 6.803 کیلوگرم به همراه متعلقات مجاز می باشد.
- قدرت خروجی حداکثر تا 27/12 ژول مجاز است (میانگین 3 شلیک در مسابقات داخلی ملاک قرار داده می شود).
- فاصله تیراندازی 25 متر است.
- کارت هدف 25 متر WRABF و سه کارت برای هر تیرانداز در مسابقه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- زمان 20 دقیقه برای هر کارت هدف در نظر گرفته شده است.
- کالیبرهای 0.177 – 0.2 – 0.22 با استفاده از گیج کالیبر 0.224 و قوانین WRABF امتیاز دهی میشوند.
کلاس 25 متر آزاد Open
- استفاده از هر نوع تفنگ بادی با سیستم دستی یا خودکار مجاز است.
- تفنگ میتواند فنرپیستون یا PCP باشد.
- استفاده از قنداق های اصلی یا سفارشی و دست ساز مجاز میباشد.
- نصب رگولاتور خارجی و داخلی ، وزنه لوله ، ایراستریپر سر لوله و پد های زیر بچه قنداق مجاز است.
- محدودیتی برای اندازه و حجم مخزن هوا ((air cylinder )) وجود ندارد. (مخزن هوای جدا از تفنگ مجاز نیست و مخزن باید یکی از قطعات سلاح و در مجموع وزن کلی تفنگ باشد). استفاده از مخزن دست ساز وغیر استاندارد مجاز نیست.
- استفاده از دوربین با هر بزرگنمایی مجاز است.
- محدودیتی برای حداکثر وزن تفنگ به همراه تجهیزات وجود ندارد.
- قدرت خروجی حداکثر تا 45 ژول مجاز است..
- فاصله تیراندازی 25 متر است.
- سه کارت برای هر تیرانداز در مسابقه مورد استفاده و سنجش قرار گرفته میشود.
- زمان 20 دقیقه برای هر کارت هدف در نظر گرفته شده است.
- کالیبرهای 0.177 – 0.2 – 0.22 با استفاده از گیج کالیبر 0.224 اینچ و طبق قوانین WRABF امتیازدهی میشوند.
امتیازدهی در کلیه کلاس های 25 متر ( آزاد و استاندارد)
کارت هدف 25 متر در قطع (A3) که به هر تیر انداز (سه کارت) در کلیه کلاس‌های 25 متر آزاد، هوی ورمینت و لایت ورمینت مورد استفاده قرار گرفته میشود. هر کارت هدف از 25 باکس هدف امتیازی ( Scoring box ) تشکیل شده است. در داخل هر جعبه یک هدف با 6 رینگ از امتیاز 5 تا 10 قرار داده شده است، تیراندازی به این اهداف به هر تعداد مجاز بوده ولی برای هرجعبه از هدف های امتیازی تنها یک شلیک مجاز خواهد بود. کلاس 75 یارد آزاد (اکستریم extreme) ( این کلاس زیر نظر فدراسیون جهانی نیست واز اکستریم (extreme) بنچ رست امریکا الگوبرداری شده و در ایران بسیار محبوب میباشد) :
- استفاده از هر نوع تفنگ بادی با سیستم دستی یا خودکار مجاز است.
- سیستم قدرتی سلاح میتواند به دلخواه فنرپیستون یا PCP باشد.
- استفاده از قنداق های اصلی یا سفارشی و دست ساز مجاز میباشد.
- نصب رگولاتور خارجی و داخلی ، وزنه لوله، ایراستریپر سر لوله و پد های زیر بچه قنداق مجازمی باشد ( این تجهیزات جانبی در وزن کلی تفنگ محاسبه خواهد شد).
- محدودیتی برای اندازه و حجم مخزن هوا (air cylinder) وجود ندارد (مخزن هوای جدا از تفنگ مجاز نمی باشد و مخزن باید یکی از قطعات سلاح و در مجموع وزن کلی آن باشد) استفاده از مخزن دست ساز وغیر استاندارد مجاز نیست.
- استفاده از دوربین با هر بزرگنمایی مجاز است.
- محدودیتی برای حداکثر وزن تفنگ به همراه تجهیزات وجود ندارد.
- قدرت خروجی سلاح محدودیتی نداشته.
- فاصله تیراندازی 75 یارد 58/68 متر است.
- کارت هدف در این کلاس در اندازه 76 * 96 سانتی متر است و شامل 25 هدف در پنج ردیف و 5 هدف قلق در قسمت پائینی کارت هدف است.
- برای هر تیرانداز یک کارت هدف و 30 دقیقه زمان برای تکمیل آن در نظر گرفته شده است که این زمان شامل اهداف قلق هم خواهد شد.
کارت هدف در این کلاس در اندازه 76 * 96 سانتیمتر است و شامل 25 هدف در پنج ردیف و 5 هدف قلق در قسمت پائینی کارت که با خطی از قسمت اهداف امتیازی جدا شده است میباشد 30 دقیقه زمان برای تکمیل این کارت برای تیراندازان در نظرگرفته شده است که شامل اهداف قلق هم میشود. شلیک به اهداف قلق به هر تعداد مجاز میباشد اما تنها یک شلیک برای هر هدف امتیازی مجاز است. شلیک بیشتر از 25 شلیک مجاز به هدف‌های امتیازی 10 امتیاز منفی خواهد داشت.
امتیازدهی کلاس 75 یارد و قوانین بنچ رست
به دلیل متفاوت بودن کارت هدف در این کلاس با کارت هدف کلاس 25 متر، قوانین زیر معیار ثبت امتیاز دهی در این کلاس می‌باشند:
- برخورد به رینگ مرکزی X محاسبه خواهد شد.
- تنها شلیک هایی که به داخل رینگ هدف های اصلی برخورد کنند مورد محاسبه قرار میگیرند.
- برای شلیک هایی که بیرون از رینگ های امتیازی برخورد کند ، تنها 3 امتیاز محاسبه خواهد شد.
- برای هر هدف امتیازی تنها یک شلیک مجاز می باشد.
- برای هر شلیک بیشتر از 25 شلیک مجاز ، 10 امتیاز کسر جریمه محاسبه خواهد شد.
- شلیک های انجام شده به هدف های قلق اگر از خط جدا کننده بالاتر و در بخش هدف های امتیازی برخورد کند ، به عنوان شلیک به هدف های امتیازی محاسبه میشوند.
- بالاترین امتیاز دهی 250 با 25X است.
تیراندازی بنچ رست نشان دهنده اوج دقت و کنترل دقیق سلاح است. ماهیت تیراندازی با استراحت روی نیمکت در حذف متغیرهای خارجی نهفته است و به تیراندازان اجازه می‌دهد تا تنها بر دقت ذاتی سلاح‌های گرم خود تمرکز کنند. تیراندازان برای فرآهم کردن حداکثر پایداری تفنگ‌های خود را با دقت بر روی نیمکت‌های مخصوصی نصب می‌کنند که اغلب مجهز به تکیه‌گاه های جلو و عقب است. خود تفنگها معمولا ابزاری با دقت بالا هستند که به‌خوبی تنظیم شده‌اند تا کمترین لگد و بیشترین دقت را ارائه دهند. اهداف مورد استفاده در مسابقات آن اغلب دایره‌های متحدالمرکز اند. باد و شرایط محیطی نقش مهمی را ایفا می‌کنند و لایه دیگری از پیچیدگی را به چالش مسابقات اضافه می کنند.