نابودی جنگل ها نابودی ریه های زمین است

هم اکنون یک چهارم از کره‌ی زمین که فاقد یخ و آب هستند، از جنگل پوشیده شده‌اند. وسعت جنگل‌های کره‌ی زمین چهار میلیارد هکتار است که 2/3 آن در نیم کره شمالی و 1/3 آن در نیم کره جنوبی کره زمین قرار گرفته است که آن‌ها به طور کلی به سه گروه تقسیم می‌شوند: جنگل‌های استوایی، جنگل‌های مدیترانه‌ای و جنگل‌های معتدل شمالی که در ادامه به معرفی و البته بررسی دلایل نابودی جنگل ها می‌پردازیم.

جنگل های استوایی

جنگل‌های استوایی شامل جنگل‌های متنوعی بوده که مهم‌ترین آنها جنگل‌های مرطوب استوایی یا بارانی هستند. این نوع جنگل‌ها از کره‌ی زمین هیچ زمانی فصل خشک ندارند. درختان این جنگل‌ها اغلب پهن برگ و غول پیکر هستند و درخت سوزنی برگ در آن‌ها به ندرت دیده می‌شود. چوب این درختان بسیار با ارزش است و متاسفانه به همین دلیل به سرعت توسط انسان نابود می‌شوند. نابودی جنگل ها آن هم از نوع استوایی واقعا دردناک و غیرقابل تحمل است.

جنگل های مدیترانه ای

این جنگل‌ها در مناطقی قرار گرفته‌‌اند که فصل بارندگی آنها زمستان، و تابستان آنها خشک و بی باران است. مانند قسمت‌های از کشورمان و کشورهایی که در ساحل دریای مدیترانه قرار گرفته‌اند. همین تغییرات آب و هوایی می‌تواند باعث نابودی جنگل ها شود.

جنگل های مناطق معتدل شمالی؛ تخریب و نابودی جنگل های شمال

این مناطق دارای برگ‌های پهن و سوزنی هستند. جنگل‌های سوزنی برگ در قسمت‌های سردتر و درختان پهن برگ در مناطق گرم تر قرار گرفته‌اند. به طور کلی ۵۶ کشور جهان دارای جنگل هستند. کشورهای آمریکای جنوبی با ۸۹۰ میلیون هکتار ( تقریباً معادل نصف مجموع مساحت این کشورها ) در صدر جدول قرار می‌گیرند. ایران با داشتن 4/12 میلیون هکتار جنگل و حدود 6/7 درصد از کل مساحت کشور را می‌پوشاند، بین ۵۶ کشور مقام چهل و پنجم است. آمریکای جنوبی، آمریکای شمالی، کشورهای شوروی سابق و بعضی کشورهای آفریقایی با داشتن سرانه 5/2 هکتار از بیشترین سرانه جنگل در دنیا برخوردار هستند.

میانگین سهم سرانه جنگل‌های تجاری دنیا حدود 6700 مترمربع و سهم سرانه تجارتی ایران حدود  500 متر مربع است. به دلیل تنوع آب و هوایی در ایران، بعضی از نقاط کشور ما از جنگلهای انبوه پوشیده شده و بعضی مناطق دیگر دارای تنک و بوته زار هستند. هرچه تعداد جنگل‌ها بیشتر باشد خطر نابودی جنگل ها بیشتر خواهد شد.

نواحی جنگلی ایران؛ دلایل نابودی جنگل های ایران

ایران دارای ۵ ناحیه به نام‌های ناحیه خزری، ناحیه ایرانی و تورانی، ناحیه زاگرس ،جنگلهای ناحیه خلیج فارس و جنگل‌های ناحیه ارسبارانی است. گستره جنگل‌های ناحیه خزری در شیب شمالی رشته کوه البرز از آستارا تا شهر گرگان کشیده شده و دارای مساحتی حدود92/1 میلیون هکتار است. بعضی از گونه‌های درختی آن عبارتند از راش، بلوط، ممرز، توسکا و زبان گنجشک.

جنگل‌های ایرانی تورانی

جنگل‌های ناحیه ایرانی تورانی در فلات مرکزی ایران واقع شده و تا شمال شرقی گسترش دارد. گونه‌های اصلی درختی این ناحیه عبارتند از ارس، پسته، گز و تاغ که مساحت این جنگل‌ها تا 45/3 میلیون هکتار است. محل استقرار جنگل‌های ناحیه زاگرس سرتاسر سلسله کوه‌های زاگرس است. گونه‌های اصلی درختی این جنگل‌ها عبارتند از بلوط بادام و بنه و مساحت این جنگلها تا 75/4 میلیون هکتار است. اهمیت جنگل‌های این ناحیه بیشتر از جهت تولید آب و انرژی است.

رودخانه پرآب کر، دز، کارون و زاینده رود و کرخه از حوزه آبخیزی جنگل‌های ناحیه زاگرس سرچشمه می‌گیرند. دامنه جنگل‌های ناحیه خلیج فارس و عمان در جنوب ایران و در قسمت‌های جنوبی کوه‌های زاگرس و نوار ساحلی خلیج فارس و دریای عمان به صورت نواری از قصر شیرین در کشور تا مرز پاکستان در شرق گسترش دارد. مساحت این جنگل‌ها میلیون 3/2 میلیون هکتار است و گونه‌های درختی این منطقه عبارتند از کنار، حرا و آکاسیا. جنگل های ناحیه ارسبارانی عمدتاً از بلوط تشکیل شده اند و 164 هزارهکتار وسعت دارند.

جنگل زدایی؛ نابودی جنگل ها

جنگل با همه فایده‌هایی که برای انسان‌های روی کره‌ی زمین داشته و نقش مهمی که در محیط زیست به عهده دارد در طول تاریخ به دلایل مختلف مورد هجوم و تخریب قرار گرفته است .رایج ترین علت بریدن جنگل آن است که مردم برای تولید  الوار و محصولات کاغذی قطع می‌کنند. نابودی جنگل ها به قیمت تامین محصولات کاغذی!!!!!

• شرکت‌های بزرگ چوب بری و روستاییان مناطق جنگلی، عوامل عمده جنگل‌زدایی هستند. یک علت عمده دیگر نابودی جنگل ها به کار بردن زمین جنگل برای فعالیت‌های کشاورزی و ایجاد چرا گاه است. دلیل دیگر، مرگ درختان بر اثر آلودگی و بیماری است که نوعی جنگل‌زدایی غیرمستقیم محسوب می‌شود. باران های اسیدی و آلاینده‌های دیگر موجب مرگ درختان در بسیاری از کشورهای صنعتی شده است.
• اگر افزایش دمای کره زمین طبق پیش بینی مدل‌های جهانی تغییرات اقلیمی به حقیقت بپیوندد خسارت غیر مستقیم به جنگل می‌توانند در منطقه عظیمی روی دهد. به طوری که هم مرگ و میرهای عمده جنگل در مناطق وسیع بروز کنند و هم  مناطق مستعد رشد هرگونه خاص درخت تغییر عمده کنند. بر اثر گرم شدن زمین ترکیب دما و بارندگی لازم برای گونه‌های مختلف درختان تغییر می‌کند و احتمالا بعضی از گونه‌ها در محل کنونی خود امکان رویش و رشد نخواهند داشت.
• درکشورهای در حال توسعه یکی از علل از بین رفتن جنگل‌ها قطع کردن درختان به منظور تامین زمین برای کشاورزی و جمع آوری چوب برای سوخت است. در نتیجه برای برآوردن نیاز روز افزون به زمین‌های کشاورزی و پخت و پز باید درختان بیشتری قطع شوند. نابودن شدن جنگلها زنجیره‌ای از وقایع را به دنبال دارد. کاهش  گونه‌های حیات وحش، فرسایش خاک، خشکسالی، ته نشین شدن لجن  در سیستمهای آبیاری مجاور جنگل و در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها و ناپدید شدن ماهیان از آبهای لجن آلود.

فرسایش خاک  ذرات معلق جو را افزایش می‌دهد و احتمالا باعث تغییر آب و هوا نیز می‌گردد. به این طریق ملاحظه می‌شود از بین رفتن جنگل‌ها نه فقط باعث از دست دادن دیگر فرآورده‌های جنگلی می‌شود، بلکه موجب از دست دادن چربی و گوشت حاصل از حیوانات وحشی، آب، خاک، گیاهان و ماهیان می‌گردد. در روزگاری نه‌ چندان دور مناطق کوهستانی ایران پوشیده از جنگل‌های انبوه بوده است و جنگل‌های بلوط کوه‌های زاگرس و مناطق شهری و خشک فارس به صورت دست‌ نخورده ادامه داشته است.