آشنایی با انواع چوب ماهیگیری رایج در دنیا و کاربرد هر کدام

یکی از نخستین تجهیزاتی که یک ماهیگیر باید تهیه کند، چوب ماهیگیری است. اینکه چه نوع چوبی مناسب‌تر است، به نوع ماهی که قصد صید آن را دارید، شرایط ماهیگیری و روش ماهیگیری مورد استفاده، بستگی دارد. شاید پیش خود فکر کنید که نیازمند تهیه کلکسیونی از چوب‌های ماهیگیری هستید! اما این طور نیست، معمولا یک ماهیگیر تنها با داشتن 3 یا 4 مورد از انواع چوب ماهیگیری با جنسی مرغوب می‌تواند تمامی نیازهای خود را برآورده نماید. 

آشنایی با انواع چوب ماهیگیری و کاربرد هر کدام

یکی از حیاتی‌ترین قطعات در لیست تجهیزات هر ماهیگیر، چوب ماهیگیری آنهاست. این چوب‌ها با ویژگی های مختلف به ماهیگیران کمک می‌کنند تا در موقعیت‌های مختلف ماهیگیری کنند. همه چوب‌ها یکسان ساخته نمی‌شوند و چوب‌های خاص می‌توانند برای ماهیگیران مختلف (و تکنیک‌های مختلف) مناسب‌تر باشند. انواع چوب های ماهیگیری که در ادامه معرفی کرده‌ایم شامل چوب کاسی، چوب پشه یا فلای فیشینگ، چوب‌های سبک وزن، چوب ماهیگیری در یخ، چوب اسپینینگ (Spinning Rod)، چوب‌های اسپین کستینگ (Spin Casting) و بیت کستینگ (Bait Casting)، چوب ماهیگیری ساحلی، چوب ماهیگیری دریایی، چوب ماهیگیری تنکارا (Tenkara Rod)، چوب ماهیگیری تلسکوپی و چوب ماهیگیری ترولینگ می‌باشد.

چوب کاسی (Carbon Fiber Rod)؛ انواع چوب ماهیگیری 

چوب کاسی (Carbon Fiber Rod) از انواع چوب ماهیگیری معمولا در ابعاد 5 تا 14 متر ساخته می‌شود و بدون چرخ قابل استفاده است. برای اینکه این چوب‌ها سبک باشند، تکه‌های آن تو خالی و جنس آن هم از الیاف کربن است. معمولا به منظور ماهیگیری با چوب کاسی، از انواع شناورها استفاده می‌شود و با ریسه‌ای کوتاه، نوعی از شناور مورد نظر و با یک قلاب کوچک می توان به شیوه رو آبی به صید ماهی‌ها پرداخت. 

کاربرد: صید ماهی های کوچک در مسابقات ماهیگیری ورزشی و یا به صورت تفریحی در رودخانه‌ها و دریاچه‌ها

چوب پشه یا فلای فیشینگ؛ انواع چوب ماهیگیری

چوب پشه (Fly Fishing Rod) نوعی چوب ماهیگیری است که به همراه چرخ و نخ ویژه فلای فیشینگ برای ماهیگیری به روش پشه (Fly Fishing) به کار می‌رود. چوب پشه از دو تکه توپر ساخته شده و برای داشتن عملکردی ساده‌تر، دسته آن کوتاه می‌باشد. همچنین چرخ آن در پایین‌ترین قسمت دسته چوب قرار می‌گیرد.

استفاده از چوب و چرخ پشه یکی از لذت بخش ترین انواع روش ماهیگیری محسوب می‌شود. روش ماهیگیری پشه در خارج از ایران طرفداران خاص خود را دارد. اما در ایران به علت کمبود و گرانی تجهیزات و همچنین سخت بودن یادگیری این روش، کاربرد کمی دارد.  

کاربرد: صید ماهی قزل آلا به همراه چرخ و نخ پشه با استفاده از روش ماهیگیری پشه

چوب‌های سبک وزن؛ انواع چوب ماهیگیری

همان طور که از نام آن‌ها هم مشخص است، چوب سبک، یکی از انواع چوب ماهیگیری و سبک وزن است. این چوب‌ها از تکه‌هایی کوتاه با ضخامت و وزن کم تشکیل شده اند. چوب سبک در چند نوع تلسکوپی (Telescope Rod)، دو تکه و چند تکه تولید می‌شود. طول این چوب از 120 تا 240 سانتیمتر متغیر است. چوب سبک برای شکار ماهی‌های کوچک بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما اگر چوب سبک برای صید ماهی‌های بزرگ هم به کار رود، هیجان و لذت فراوانی را برای ماهیگیر به همراه خواهد داشت.

به همین علت این نوع چوب، دوستداران خاص خود را داراست؛ چرا که  سبک وزن است و برای جابجایی و حمل و نقل خیلی مناسب است و فضای زیادی اشغال نمی‌کند. چوب سبک برای مکان ‌هایی که پر از درخت و بیشه زار است، کاربرد بسیار خوبی دارد، زیرا ماهیگیری در چنین مکان‌هایی نیازمند چوب سبک و کوتاه خواهد بود. 

کاربرد: صید انواع ماهی کوچک و حتی بزرگ در مکان‌های دارای درخت و بیشه زار

چوب ماهیگیری در زیر یخ؛ انواع چوب ماهیگیری

چوب ماهیگیری زیر یخ (Ice Rod) یکی از انواع چوب ماهیگیری است که برای ماهیگیران ایرانی استفاده‌ای ندارد. این نوع چوب ماهیگیری از تکه‌هایی کوتاه تشکیل شده و طول کل آن زیر دو متر است. جنس این چوب نازک و منعطف است. چوب ماهیگیری زیر یخ جهت ماهیگیری در مکان‌های سردسیر بسیار کاربرد دارد و باعث می‌شود ماهیگیری از آب‌های زیر یخ های قطور این مناطق امکان پذیر باشد.

کاربرد: صید انواع ماهی زیر سطح دریاچه‌ها و رودخانه‌های یخ بسته

چوب اسپینینگ (Spinning Rod)؛ انواع چوب ماهیگیری

ماهیگیران ایرانی با چوب اسپینینگ (Spinning Rod) کاملا آشنا هستند. در حقیقت این چوب، همان چوبی است که اغلب ماهیگیران در ایران از انواع تلسکوپی و چند تکه آن، به همراه چرخ‌های اسپینینگ یا اسپول ثابت برای ماهیگیری استفاده می‌کنند. انواع گوناگونی از چوب اسپینینگ در دسترس است، اما بهترین انواع آن سه تکه توپر با جنسی از فایبر کربن است.

با وجود اینکه انواع تلسکوپی این چوب مقاومت نسبتا خوبی دارد و حمل و نقل آن راحت است، ولی طول عمر و دوام کمتری نسبت به انواع چند تکه و توپر دارد،  ممکن است در مقابل ضربه‌های ناگهانی ماهی‌های سنگین آسیب ببیند. این چوب با طول و اندازه‌های نسبتا بزرگتر و از چوب سبک ساخته می‌شود. طول چوب اسپینینگ از حدود 270 تا 550 سانتیمتر متغیر است.

کاربرد: امکان صید اکثر ماهی‌های موجود در رودخانه‌ها و دریاچه‌های ایران 

چوب‌های اسپین کستینگ (Spin Casting) و بیت کستینگ(Bait Casting)

چوب اسپین کستینگ (Spin Casting Rod) و چوب بیت کستینگ (Bait Casting Rod) بسیار شبیه هم بوده و امروزه به طور مشترک به آن‌ها چوب‌های کستینگ گفته می‌شود. پایه چرخ آنان دارای شکل خاصی است و برعکس چوب‌های دیگر است. به این صورت که حلقه‌های هدایت نخ رو به بالاست، و روی دسته مکان ماشه مانندی برای قرار گیری انگشت اشاره وجود دارد.

چوب‌های کستینگ برای زمان‌هایی که ماهیگیر نیازمند پرتاب‌های متوالی و پی در پی است، مفید است. از آنجا که نوع چرخ‌هایی که روی آن قرار دارد از نوع اسپین کستینگ بوده در نتیجه ماهیگیری برای پرتاب‌های متوالی مشکلی نخواهد داشت. بهتر است چرخ‌های پایه بلند روی این چوب‌ها سوار نشوند. البته این چوب و چرخ در ایران طرافدار چندانی ندارد.

چوب ماهیگیری ساحلی؛ انواع چوب ماهیگیری 

از این چوب جهت ماهیگیری در ساحل (Surf Fishing) استفاده می‌شود. این نوع چوب‌ها بلند و به طول 4 تا 6 متر برای پرتاب‌های بلند در ساحل دریاها و از جنس الیاف کربن ساخته می‌شود. چوب ساحلی حلقه‌های زیادی برای پراکنده نمودن فشارهای سنگین در طول چوب دارد و در فشارهای کم منعطف است. 

کاربرد: ماهیگیری در سواحل

چوب ماهیگیری دریایی؛ انواع چوب ماهیگیری 

چوب ماهیگیری دریایی (Sea Fishing Rod) برای صید ماهی‌های بسیار بزرگ در دریا و معمولا به روش ترولینگ به کار می‌رود. از خصوصیات این چوب می‌توان طول کوتاه حدود 4 متر، ضخامت خیلی زیادتر از حالت عادی، مقاومت بالا در برابر ضربات ماهی‌های سنگین اشاره نمود. به طور معمول در انواع مرغوب چوب سنگین دریایی به جای حلقه‌ راهنما از ریل‌های مجهز به بلبرینگ به منظور کاهش اصطکاک و هدایت نخ استفاده می‌شود.

امروزه بلندترین انواع چوب سنگین دریایی بر روی قایق‌های مخصوص ماهیگیری ورزشی طراحی شده‌اند. برخی از این چوب‌ها کاملا تخصصی هستند و فقط برای صید کوسه یا مارلین به کار می‌روند. 

کاربرد: صید ماهی‌های سنگین از دریا و معمولا به روش ترولینگ

چوب تنکارا (Tenkara Rods)؛ انواع چوب ماهیگیری

چوب تنکارا (Tenkara rods) برای ماهیگیری به روش تنکارا ساخته شده است. این روش ژاپنی است و تقریبا 200 سال قدمت دارد. روش ژاپنی تنکارا مناسب صید ماهی‌های قزل آلای کوچک است. می‌توان گفت که این چوب ترکیبی از چوب‌های کاسی، پشه و تلسکوپی است و جزء چوب‌های فوق سبک به شمار می‌رود. طول این چوب‌ها بین 3 الی 4 متر است.

 کاربرد: صید ماهی‌های قزل آلای کوچک

چوب ماهیگیری تلسکوپی (Telescope Rods)؛ انواع چوب ماهیگیری 

چوب‌های تلسکوپی (Telescope Rods) متداولترین چوب‌های موجود در ایران است. انواع گوناگونی از چوب‌های تلسکوپی موجود بوده و ممکن است از لحاظ خصوصیات در دسته‌های ذکر شده قبلی و بعدی نیز جای بگیرند.

 چوب ترولینگ (Trolling rods)؛ انواع چوب ماهیگیری 

چوب ترولینگ (Trolling rods) برای ماهیگیری به روش ترولینگ مناسب است، که در آن قلاب حاوی طعمه از روی قایق در حال حرکت به داخل آب انداخته می‌گردد (Trotting). از لحاظ تئوری هر چوب اسپینینگ یا کستینگ که زیاد سبک نباشد، می‌تواند برای روش ترولینگ به کار رود. اما در سال‌های اخیر، تولیدکنندگان دسته‌ای از محصولات را به نام چوب‌های تخصصی ترولینگ تولید و به بازار عرضه و اغلب آن‌ها را به ماهیگیران آب شور و دریاچه‌های بزرگ پیشنهاد می‌کنند. نکته مهم در مورد چوب ترولینگ و روش ماهیگیری ترولینگ وجود دارد این است که آن‌ها باید سرعت عمل (Action) بالایی داشته باشند.

کاربرد: ماهیگیری در آب‌های شور و دریاچه‌های بزرگ 

در این مقاله انواع چوب ماهیگیری را به شما معرفی کردیم. چوب ماهیگیری به خاطر تنوع آب و هوایی کشورها و گونه‌های ماهی بسیار متنوع و زیاد هستند. هر کدام این چوب‌ها کاربرد خاصی دارند و مسلما به خاطر وضعیت آب و هوایی و انواع ماهی موجود در کشور، همه آن‌ها برای ماهیگیران ایرانی کاربرد ندارند. شما می‌توانید متناسب با نوع منطقه جغرافیایی و نوع ماهی‌های موجود در آب‌های آن، یکی از چوب‌های فوق را انتخاب و یک ماهیگیری لذت بخش را تجربه نمایید.

• شما کدام یک از چوب‌های فوق را در ماهیگیری های خود استفاده می‌کنید؟
• به نظر شما بهترین چوب ماهیگیری جهت صید ماهی‌های موجود در آب‌های ایران کدام است؟

لطفا نظرات و تجربیات خود را در مورد انواع چوب ماهیگیری رایج در دنیا و کاربرد آنان با ما و سایر علاقمندان در میان بگذارید؛ و از اینکه ما را تا پایان مقاله همراهی نمودید، سپاسگزاریم.