راهنمای ماهیگیری برای افراد مبتدی | نکاتی که مبتدیان قبل از شروع ماهیگیری باید بدانند

ماهیگیری ممکن است برای افراد مبتدی در ابتدا پیچیده به نظر برسد، اما اینطور نیست؛ به کمک تجهیزات مناسب، مجوز ماهیگیری و اطلاعات موجود در این راهنما، می‌توانید به شروع ماهیگیری به عنوان یک تفریح و یا حتی ورزش هیجان‌انگیز فکر کنید. در این راهنمای ماهیگیری برای افراد مبتدی شما می‌آموزید که چگونه تجهیزات مناسب را انتخاب کنید، از چه تکنیک‌هایی برای شروع ماهیگیری استفاده کنید و در پایان نیز نکاتی برای یک صید موفق را خواهید آموخت.

لوازم ماهیگیری ضروری برای یک ماهیگیر مبتدی چیست؟

بسیاری از اشخاصی که به تازگی به ماهیگیری علاقه‌مند شده و بی‌تجربه هستند، به هنگام ورود به فروشگاه لوازم ماهیگیری، با دیدن تجهیزات متنوع، سردرگم شده و نمی‌دانند که چه لوازمی را در ابتدا باید تهیه کنند. توصیه اول این است که از افراد باتجربه پرس و جو کرده و از خرید لوازمی که نیازی به آن ندارید، اجتناب کنید. اما ممکن است همیشه با چنین افرادی برخورد نداشته باشید و مجبور باشید که خودتان لوازم را انتخاب نمایید.

نکاتی برای ماهیگیری برای تازه کارها در ادامه آورده شده است. پیش از هر چیزی باید بدانید که همیشه احتیاجی نیست که گرانترین وسایل را بخرید، هر چند که کیفیت نقش مهمی دارد و باید به آن توجه نماییم. همچنین باید پاسخ این سؤالات هم قبل از ورود به فروشگاه لوازم ماهیگیری بدانید:

• کجا می‌خواهیم ماهیگیری کنیم؟
• چه نوع ماهی می‌خواهیم صید کنیم؟
•  به چه چیزهایی نیاز داریم؟
• و مهمتر از همه اینکه به چه چیزهایی نیاز نداریم؟

چوب ماهیگیری مناسب برای افراد مبتدی

از خرید چوب‌های بسیار کوتاه به جز در موارد استثنائی بسته به شرایط منطقه یا مکانی که در آن قصد ماهیگیری دارید، صرف نظر نمایید. زیرا پرتاب طعمه از لابه لای درخت‌ها و بوته‌های ساحل با چوب‌های بسیار کوتاه، غیر ممکن نبوده، اما بسیار دشوار خواهد بود. چوب ماهیگیری باید تا حد ممکن سبک و در عین حال محکم باشد و خوب در دست جای بگیرد. در روش اسپینینگ (Spinning) چوب سنگین پس از مدتی، ماهیگیر را به حدی خسته می‌کند که ممکن است از ادامه کار منصرف گردد.

• چوب قزل آلا: 30 الی 40 گرم وزن پرتاب با طول 3.6 تا 4.5 متر
• چوب فیدر یا چوب مناسب برای سیستم کف خواب: 40 الی 80 گرم وزن پرتاب و طول 3.6 الی 3.9 متر
• چوب اسپین برای ماهی های مهاجم: 80 گرم وزن پرتاب و طول 3.3 متر
• چوب اسپین ظریف: 5 الی 35 گرم وزن پرتاب و طول 2.7 الی 3 متر

بهتر است حلقه‌های چوب ماهیگیری از جنس چینی (SIC) باشد. انتخاب بین چوب‌های تلسکوپی یا چوب‌های چند تکه، به دید ماهیگیر بستگی دارد. چوب‌های ماهیگیری چند تکه، نسبت به چوب های تلسکوپی (آنتنی) عمر بیشتر و کیفیت بهتری دارند، هر چند حمل آن به علت طول بیشتر آن کمی سخت است.

چرخ ماهیگیری مناسب برای افراد مبتدی

چرخ ماهیگیری باید با چوب شما تناسب داشته باشد. حداقل ظرفیت قرقره چرخ باید 100 تا 150 متر نخ باشد. به هنگام خرید چرخ توجه نمایید که همیشه یک قرقره یدکی به همراه داشته باشید. نکته مهم دیگر در انتخاب یک چرخ مناسب در کنار تعداد بلبرینگ‌ها و وزن چرخ ترمز آن است.

ترمز یک چرخ خوب، باید قابلیت تنظیم دقیق را داشته باشد و به صورت یکنواخت عمل نماید. اینکه ترمز چرخ در جلو و یا عقب چرخ باشد تفاوت چندانی ندارد، هر چند چرخ ترمز جلو امکان تنظیم دقیق‌تری را به ماهیگیر می‌دهد.

نخ ماهیگیری مناسب برای افراد مبتدی

بسته به ماهی مورد نظر، نخ ماهیگیری در قطرهای 0.20،0.25،0.28،0.30،0.32 و 0.35 میلیمتر از نوع تک رشته یا مونوفیلامنت موجود است. نخ مناسب برای یک ماهیگیر مبتدی، نخ معمولی است که خاصیت ارتجاعی بیشتری دارد و به همین علت، خطر پاره کردن دهان ماهی و از دست دادن آن را کمتر می‌کند. در ضمن نخ بافته شده حدود 11 تا 15 برابر نخ معمولی قیمت دارد.

شناور ماهیگیری مناسب برای افراد مبتدی

شناورهای ماهیگیری به نخ شما متصل شده و آن را تا زمانی که ماهی، قلاب را گاز بگیرد، روی سطح نگه می‌دارد. برخلاف وزنه‌ها، که طعمه را به زیر سطح آب می‌برند، شناورها، طعمه را معلق نگه می‌دارند. می‌توانید عمق مورد نظر خود را (عمقی از آب که مایل به ماهیگیری در آن هستید؛ انواع گونه ماهی در عمق‌های متفاوتی از آب زندگی می‌کنند) با وصل کردن شناور به نخ ماهیگیری و با فاصله مشخصی از قلاب و طعمه تنظیم کنید. انواع شناور ماهیگیری شامل موارد زیر می‌شود:

• شناورهای ثابت برای آب‌های راکد مثل دریاچه‌ها از 2 الی 10 گرم
• شناورهای متحرک برای اعماق بیشتر به وزن‌های گوناگون برای نوع ماهی مورد نظر
• شناورهای مناسب برای ارائه ماهی به عنوان طعمه به ماهی‌های مهاجم  بین 10 تا 20 گرم

وزنه ماهیگیری مناسب برای افراد مبتدی

سینکر یا وزنه که در ماهیگیری به آن‌ها سرب ماهیگیری نیز می‌گویند، در واقع وزنه ای است که به نخ ماهیگیری شما حدود 15 تا 25 سانت بالاتر از قلاب متصل می‌شود. وزنه باعث می‌شود تا قلاب و طعمه در عمق آب فرو رود؛ وزنه ماهیگیری را در نزدیک کف دریاچه یا رودخانه، جایی که بیشتر ماهی‌ها در آنجا شنا می‌کنند، میسر می‌کند. برای اکثر موقعیت‌های ماهیگیری به ویژه در مناطق ساحلی، یک یا دو سینکر کوچک دوشاخه را روی نخ خود می‌توانید متصل کنید. 

وزنه‌های ماهیگیری علاوه بر ویژگی وزن، در اشکال متفاوتی نیز تولید می‌شوند که شامل سرب‌های قطره‌ای، بشکه‌ای، تخم‌مرغی، مخروطی، سه گوش و ... می‌شوند. بسته به روش، محل و ماهی هدف، سرب‌هایی با وزن هایی از 0.2 گرم تا 60 گرم موجود است.

طعمه مناسب برای افراد مبتدی

بهترین نوع طعمه برای شروع ماهیگیری برای افراد مبتدی طعمه‌های زنده هستند. کرم‌ها، ماهی Minnow، انواع حشرات طعمه‌های خوبی برای شروع هستند. در مورد گونه ماهی مورد نظر خود تحقیق کنید و ببینید به چه طعمه‌هایی علاقه دارد؛ از طعمه زنده‌ای استفاده کنید که برای گونه ماهی که می‌خواهید صید کنید بهترین است. برخی دیگر از طعمه‌های زنده که استفاده می‌شوند شامل زالو و قورباغه و ... است.

سایر لوازم مورد نیاز ماهیگیری

تا به اینجا لوازم اصلی ماهیگیری برای افراد مبتدی ذکر شد. ماهیگیری به طور کلی تجهیزات زیادی دارد اما لازم نیست در ابتدا همه این موارد را تهیه کنید. قبل از خرید لوازم دیگر بررسی کنید که تا چه حد به آن‌ها نیاز پیدا خواهید کرد. در ادامه سایر تجهیزات ماهیگیری آورده شده‌اند.

• تور بیرون آوردن ماهی از آب یا چاک با دسته تلسکوپی بلند، محکم و به اندازه کافی بزرگ برای موقعیت‌های مختلف؛
• چاقوی تیز ماهیگیری با نوکی تیز؛
• قلاب آزاد کن برای بیرون آوردن قلاب از حلق ماهی؛
• قیچی یا ناخنگیر کوچک برای بریدن نخ؛
• متر برای اندازه‌گیری طول ماهی گرفته شده؛
• انبر دم باریک، پنس بلند برای خارج کردن قلاب از دهان ماهی‌های مهاجم با دندان‌های تیز؛
• پایه برای قرار دادن چوب ماهیگیری؛
• قوطی کوچک برای نگه داری طعمه‌های ماگوت یا کرم خاکی یا ... ؛
• چسب قطره‌ای برای تعمیرات فوری و لازم در محل ماهیگیری؛
• قوطی‌های کوچک یا بزرگ با تقسیمات داخلی جهت نگهداری لوازم ریز و درشت؛
• ساک ویژه حمل چوب ماهیگیری (این ساک از صدمه خوردن به چوب شما جلوگیری می‌نماید و سبب طولانی شدن عمر چوب ماهیگیری شما می‌گردد)؛

• ساک ویژه حمل لوازم دیگر ماهیگیری (که حمل و دسترسی به این لوازم را ساده‌تر می‌نماید)؛
• جعبه کمک‌های اولیه به همراه مواد ضد عفونی کننده و کرم‌های ضد پشه و کنه؛
• ذره‌بین و قطب‌نما.
• لباس راحت و مناسب برای ماهیگیری؛
• بارانی نه خیلی تنگ؛
• لباس سبک و گرم زمستانی؛
• چکمه‌های مناسب راهپیمائی‌های طولانی (که بعد از مدتی پا عرق نکند و گرم بماند)؛
• کلاه مناسب هم برای جلوگیری از سرما و هم تابش شدید آفتاب؛
• صندلی سبک و مناسب برای نشستن و استراحت در محل ماهیگیری؛
• چتر برای مواقع بارانی؛
• و ساکی برای حمل نوشیدنی و خوراکی لازم برای مدتی که قصد ماهیگیری دارید.

تکنیک مناسب برای شروع ماهیگیری برای افراد مبتدی

تکنیک اسپین کستینگ (Spin Casting) و قرقره‌های اسپین‌کست از بین سه سبک اصلی ماهیگیری، ساده‌ترین و بهترین روش برای شروع ماهیگیری است. همچنین نسبت به سایر روش‌ها کم هزینه‌تر نیز می‌باشد. ویژگی اصلی قرقره‌های اسپین‌کست، "ظاهر بسته" آنهاست. یعنی قرقره حاوی نخ ماهیگیری کاملا در داخل خود قرقره محصور شده است. به طور معمول، قرقره‌های اسپینکست در بالای دسته چوب نصب می‌شوند.

مانند همه انواع قرقره، قرقره‌های اسپینکست نیز در اندازه‌های متعددی عرضه می‌شوند تا با چوب‌های ماهیگیری با طول‌ها و قدرت‌های مختلف مطابقت داشته باشند. به طور کلی، قرقره‌های بزرگ‌تر با چوب‌های بلندتر و قوی‌تر و نخ‌های سنگین‌تر هماهنگی بهتری دارند. آنها برای لورهای بزرگتر، ریسه‌های سنگین‌تر و ماهی‌های بزرگ‌تر طراحی شده‌اند. قرقره‌های کوچک‌تر که با چوب‌هایی با اکشن کوتاه‌تر و سبک‌تر مطابقت دارند نیز، برای نخ‌ها و و طعمه‌های سبک‌تر مناسب‌اند.

نکات مهم ماهیگیری برای افراد مبتدی 

اگر برای اولین بار است که به ماهیگیری می‌روید، منطقی است که سوالاتی در مورد نحوه شروع به کار داشته باشید. در ادامه سؤالات متداول ماهیگیری که ممکن است برای هر فرد مبتدی پیش بیاید پاسخ داده شده است.

برای ماهیگیری به کجا برویم؟

خب اولین گام در ماهیگیری، انتخاب مکان مناسب است. مکان‌های زیادی وجود دارند که برای ماهیگیری می‌توانید از آنجا شروع کنید. فقط باید حتما به این نکته توجه داشته باشید که در مناطق مجاز، ماهیگیری کنید. همچنین از همه چیز مهمتر این است که می‌بایست از قبل، مجوز ماهیگیری تهیه کنید؛ ماهیگیری در بسیاری از مناطق ممنوع است و در همه مکان‌ها نیز به مجوز ماهیگیری نیاز خواهید داشت.

• آیا برای ماهیگیری به قایق نیاز دارم؟

خیر، شما لزوما به قایق برای ماهیگیری نیاز ندارید. در حالی که مطمئنا وجود یک قایق می‌تواند به شما کمک کند تا به نقاط بیشتری از آب دسترسی پیدا کرده و به بهترین نقاط ماهیگیری بروید، اما مکان‌های زیادی وجود دارند که بدون نیاز به قایق می‌توانید از آنجا شروع کنید. خطوط ساحلی(رودخانه، دریاچه و ...)، پل‌ها یا اسکله‌های عمومی و ... از این دست مناطق هستند.

• آیا برای یافتن یک مکان ماهیگیری مناسب باید به نقاط دور سفر کنم؟

خیر، شما می‌توانید با کمی تحقیق، در نزدیکی محل زندگی خود به ماهیگیری بروید. لازم به ذکر است که علاوه بر مکان‌های موجود در طبیعت، مکان‌هایی وجود دارند که می‌توانید در آنجا ماهیگیری کنید. به عنوان مثال دریاچه‌های مصنوعی گزینه مناسبی برای شروع هستند. در این دریاچه‌ها اغلب مجوز به صورت روزانه صادر می‌شود. همچنین در پشت برخی سد‌ها نیز ماهیگیری انجام می‌شود؛ ماهی‌های موجود در این مکان‌ها اغلب توسط سازمان شیلات به آب ریخته می‌شوند.

کدام گونه ماهی را باید صید کرد؟

ابتدا، همیشه مقررات ماهیگیری را بررسی کنید تا مطمئن شوید که کدام گونه از ماهی‌ها را می‌توانید صید کنید. صید کدام گونه ماهی برای مبتدیان خوب است؟ ماهی قزل آلا، قزل‌آلای رنگین‌کمان، کپور و ... چند گونه‌ محبوب ماهی‌های آب شیرین برای مبتدیان هستند. این گونه‌ها معمولا در اغلب مکان‌ها یافت می‌شوند و به طور کلی صید آنها آسان‌تر است.

نکات مهم در مورد تجهیزات ماهیگیری برای افراد مبتدی

تجهیزات ماهیگیری مناسب برای افراد مبتدی را در ابتدای مطلب شرح دادیم. در این چند سطر به سوالاتی در مورد تجهیزات ماهیگیری که ممکن است برای افراد مبتدی پیش بیاید پاسخ داده‌ایم.

• اگر تازه‌کار هستم از چه نوع چوب و قرقره‌ای استفاده کنم؟

بهترین نوع چوب و قرقره به نوع ماهی و تکنیک ماهیگیری شما بستگی دارد؛ زیرا در هر تکنیک از یک نوع چوب ماهیگیری استفاده می‌شود. با این حال عموما بیشتر ماهیگیران از چوب و چرخ تکنیک اسپینینگ و Spin Casting برای شروع استفاده می‌کنند.

• چه نوع ابزار و طعمه‌ای نیاز دارم؟

ابزار و طعمه‌ای که استفاده می‌کنید نیز به نوع ماهی و ماهیگیری شما (آب شیرین یا آب شور) و گونه ماهی که می‌خواهید صید کنید، بستگی دارد. به عنوان مثال، برای ماهیگیری در آب شیرین، می‌توانید از کرمی که روی یک قلاب با سایز 8 بسته شده و نخ تک رشته‌ای یا مونوفیلامنت، استفاده کنید.

سایر نکات مهم ماهیگیری برای افراد مبتدی

•  نخ ماهیگیر باید هر چند وقت یک بار عوض گردد.
• گره در نخ ماهیگیری و همچنین اشعه ماورا بنفش خورشید، مقاومت نخ را کاهش می‌دهند، پیش از اقدام به ماهیگیری یا به خصوص پس از صید یک ماهی بزرگ چند متر از ابتدای نخ که قبلا با آن ماهیگیری نموده‌اید، را ببرید. به این ترتیب ابتدای نخ شما همواره کیفیت یک نخ جدید را دارد و مانع از پاره شدن نخ و از دست دادن ماهی می‌شود.
• به عنوان پیشنهاد از خرید لوازم ارزان خودداری نمایید، چون به زودی مجبور به خرید دوباره این لوازم می‌شوید.
• توجه داشته باشید لوازم خریداری شده با یکدیگر متناسب باشند.
• لطفا همیشه جعبه ماهیگیری خود را مرتب و منظم نگه دارید، زیرا پیدا نمودن قطعه‌ای کوچک در داخل جعبه ای نامنظم می‌تواند به قیمت از دست دادن زمان، جراحت توسط اشیا تیز درون جعبه و یا از دست دادن ماهی تمام گردد.

وقتی نوبت به یادگیری ماهیگیری برای مبتدیان می‌رسد، اینها برخی از متداول‌ترین سؤالات هستند. اگر چه، اگر پس از اولین تجربه ماهیگیری هجم زیادی از سؤالات دیگری داشته باشید، کاملا طبیعی است. افرادی که به تازگی به ماهیگیری علاقه‌مند شده‌اند، قبل از هر کاری نیازمند تهیه لوازم و تجهیزات ضروری و مورد نیاز ماهیگیری هستند. علاوه بر این، نکات گفته شده در این راهنمای ماهیگیری برای افراد مبتدی کمک می‌کند تا ابهامات اولیه در مورد شروع ماهیگیری تا حد زیادی برطرف شوند.