شکار کبک | نکات و روش‌های کاربردی توسط حرفه‌ای‌ها

کبک پرنده‌ای است با اندازه متوسط که پراکنش بومی گسترده‌ای در سراسر اروپا، آسیا و آفریقا دارد. نام علمی کبک «Perdicinae» است و در تیره قرقاولان جای می‌گیرد. در گذشته روش‌های غیراصولی جهت شکار کبک استفاده می‌شده است، ولی امروزه روش‌های دیگر و بهتری جهت شکار کبک، این پرنده خوش خوراک ابداع شده است. در این روش‌ها توجه به جزئیات از جمله عوامل مهم در پشت سر گذاشتن یک روز عالی و یک شکار موفق خواهد بود.

شکار کبک‌ها در مراتع باز و همچنین نقاط کوهستانی انجام می‌شود. کبک‌ها از سیستم تک همسری پیروی می‌کنند. کبک‌ها در فصل بهار جفت پیدا می‌کنند، اما وقتی در فصل شکار با آنها روبرو می‌شویم در مزارع یا پرچین‌ها در گله‌های کوچک نشسته‌اند. در ادامه نکاتی را در مورد نحوه شکار کبک توضیح داده‌ایم.

تاریخچه شکار کبک در گذشته

 برای نخستین بار، اعراب به دلیل گوشت لذیذ کبک، اقدام به شکار آن نمودند. البته در آن دوران، روش‌های شکار دشوار و غیراصولی بوده است. در واقع برای شکار تلاش می‌کردند این پرنده را آنقدر در جهت‌های مختلف خسته کنند تا وقتی سر در برف فرو می‌برد، به خیال آنکه شکارچی آن را نمی‌بیند، آن را شکار کنند. البته تصور دیگری هم وجود دارد که می‌گویند کبک از روی خستگی هنگامی بر روی زمین فرود می‌آمده، کنترل خود را از دست داده و سرش را در برف فرو می‌برد!

مشخصات ظاهری کبک

کبک وحشی در کوهستان‌ها و مناطق کوهستانی یافت می‌شود. گوشت لذیذ این پرنده بسیار معروف بوده و تمامی شکارچیان بر این موضوع اشتراک نظر دارند. بیشتر کبک‌ها در مناطق بالای 3000 متر ساکن اند و وزنی معادل 400 تا 600 گرم دارند. به سبب همین، بیشتر کبک‌ها توان پرواز خوب در ارتفاع را ندارند. بعد از پرواز کردن زود خسته شده و به زمین می‌نشیند. کبک از پرندگانی است که زود زاد و ولد می‌کند. خطر انقراض این پرنده خیلی کم بوده و بهترین فصل شکار کبک در ایران، ماه‌های تیر و مرداد است؛ البته اواسط زمستان هم اگر امکانات در اختیار دارید می‌تواند بهترین زمان برای شکار کبک باشد.

وزن

 وزن کبک از 510 تا 680 گرم با متوسط 595 گرم نرها (با وزن 510 تا 800 گرم) کمی از ماده‌ها (با وزن 450 تا 680 گرم) از لحاظ طول و وزن بزرگتر هستند. ترکیب پرها در هر دو جنس نر و ماده یکسان است.

رنگ کبک

رنگ این پرنده قهوه‌ای‌ مایل به خاکستری در بالا بدنه‌ی آن و زرد کم رنگ در قسمت شکم است. یک خط سیاه از قسمت جلوی سرآغاز شده و پس از عبوراز چشم ها و گردن, در قسمت بالای سینه تمام می‌شود و سر و سینه خاکستری پرنده را از قسمت سفید رنگ گلو جدا می‌کند. پهلوی پرنده با ترکیبی از رنگ سیاه و شاه بلوطی متمایل به سفید پوشانده شده و پرهای انتهایی بال, به رنگ شاه بلوطی هستند.

سایر مشخصات کبک

نوک, لبه پلک‌ها, ساق و پاهای کبک به رنگ صورتی تا قرمز سیر است. اگرچه هر دو جنس نر و ماده ممکن است دارای یک سیخک کوچک در قوزک پا باشند, ولی این معمولا از مشخصات جنس نر است. کبک‌های نابالغ کوچکتر هستند و به رنگ قهوه‌ای و خاکستری هستند. در زیستگاه طبیعی این پرنده, رنگ آن بسته به موقعیت جغرافیایی منطقه متغیر است. رنگ پرندگان مناطقِ خشک‌تر, بیشتر متمایل به خاکستری و سفید است.

آیا کبک پرواز می‌کند؟

کبک در صورت احساس خطر، به لحاظ اینکه دارای قدرت کافی برای پریدن و پرواز از حالت ساکن نیست؛ و فقط می‌تواند از حالتی مثل سکو استفاده کرده و به پرواز در بیاید، در جهت رو به بالا و در شیب کوه شروع به دویدن کرده تا به موقعیت مناسب برای پرواز برسد. کبک‌ها پس از رسیدن به بالای شیب یا محل مناسب برای اوج گرفتن شروع به پرواز می‌کنند و با حداقل بال زدن روی باد سوار شده و با سرعتی بین 60 تا 70 کیلومتر در ساعت از محل دور می‌شوند.

صدای کبک؛ هشداری هوشمندانه

احساس خطر و رمیدن کبک از یک محل می‌تواند عاملی بشود که حتی تا چند روز گله کبک به محلی که احساس خطر کرده، برنگردد. به وضوح بارها دیده شده و این مسئله به همه شکارچیان ثابت شده است که گله کبک حین چرا یا آبخوری دارای دیده بان هستند؛ که با دقت محیط را زیر نظر دارند و با آواز خود سایر حیوانات گله را از اتفاقات با خبر می‌کنند. کبک‌ها مثل سایر پرنده‌های چینه خوار(پرنده هائی که از زمین دانه برمی‌چینند) باید قبل از شروع به چرا و بعد از آن باید آب بخورند. پس با طلوع آفتاب خود را به برکه، سرچشمه یا آبشخور می‌رسانند.

سپس شروع به تغذیه کرده و حدود ساعت 10 تا 11 ظهر دوباره برای آبخوری مراجعت می‌کنند. این پرنده چون توانایی تحمل گرمای شدید آفتاب را ندارد، برای همین در تابستان و حدود ظهر به زیر سنگ‌ها و صخره‌ها پناه برده و دوباره از حدود ساعت 4 بعد از ظهر به چرا و پیدا کردن آب و دانه می‌پردازد.موضوع در مورد شکار این پرنده به این سادگی‌ها نبوده و تمام نشده است.

نحوه شکار کبک؛ روش های کاربردی شکار کبک

شکار کبک از جمله پر طرفدارترین نوع شکار در ایران است. صید این پرنده کوچک در ارتفاعات کوهستان امکان پذیر است. بنابراین آگاهی یافتن از روش زندگی و محیط زیست این پرنده، می‌تواند کمک مؤثری در یک شکار موفق باشد. در زمستان، با سردی هوا و کاهش میزان غذا، شکار کبک در نواحی که گیاهان مورد تغذیه کبک وجود دارد (گیاهانی همچون همچون زارچ، بادام کوهی و گز) ممکن بوده و در تابستان در حاشیه رودخانه‌ها و جوی‌های آب مناسب است. کبک پرنده‌ای است که دارای قدرت شنوایی بالایی بوده و توانایی فریب دادن شکارچی‌ها را دارد!

بنابراین رعایت نکات و جزئیات کاربردی در شکار می‌تواند شکارچیان را در صید این پرنده کمک کند. همراهی با شکارچیان ماهر، مهارت در تیراندازی، استفاده از تجهیزات و اسلحه مناسب، سگ شکاری و رعایت نکات احتیاطی می‌تواند صید این پرنده را آسان‌تر نماید. 

لازم به ذکر است که تیم تارگتینو این مطالب را صرفا جهت اطلاع رسانی برای شما دوستداران شکار آماده کرده است. در حالت کلی این تیم از موافقان شکار نبوده مگر در وضعیتی که اگر شکار یک حیوان انجام نشود، محیط زیست آسیب می‌بیند.

نکات مهم به هنگام شکار کبک

کبک پرنده تیز هوشی است که به سادگی می‌تواند شکارچی را فریب دهد و یا خودش را مخفی نماید. در نتیجه رعایت نکات مهم در چگونگی شکار می‌تواند مؤثر و مفید باشد. از جمله نکات مهم به هنگام صید این پرنده شامل موارد زیر است:

•  رعایت سکوت و حفظ نظم از جمله مهم ترین اصول می باشد.
• استفاده از اسلحه ساچمه زنی با کالیبر 12 اپیشنهاد می‌شود، استفاده از کالیبر نامناسب و فشنگ با کالیبر بالا، پرنده را متلاشی می‌سازد.
• سحرخیزی می‌تواند شما را بسیار در شکار کبک کمک نماید.
• پاهای خود را روی زمین نکشید، بلند نمودن پا و خم کردن زانو یک اصل مهم در صید این پرنده به شمار می‌آید.
• کبک مهارت بالایی در مخفی شدن دارد، بنابراین محدوده دید خود را به 360 درجه و در تمام زاویه‌ها افزایش دهید.
• پیاده روی در کوه و حفظ تعادل کار مهمی است، زیرا شما یک اسلحه به همراه دارید و هر گونه لغزش می‌تواند آسیب جدی به شما وارد نماید، بنابراین با احتیاط قدم بردارید و اسلحه را در ضامن قرار دهید.

• از شلیک نمودن به کبکی که در ارتفاعات قرار دارد اجتناب نمایید، زیرا امکان دسترسی به صید مشکل می‌گردد.
• همواره یک کبک را در گله برای شکار برگزینید، هدف قرار دادن چند کبک با یک شلیک خلاف اخلاق است.
• از تکنیک و فن حاشیه زنی برای کبک زخمی استفاده نمایید.
• پس از هر شلیک کمی صبر کنید و اجازه دهید تا کبک از مخفی گاه خود خارج گردد و بعد نسبت به تعویض فشنگ اقدام نمایید.
• استتار و همرنگ گشتن با محیط بسیار مهم است.
• کبک را دنبال نکنید، این کار انرژی و وقت شما را تلف خواهد نمود.
• از سگ شکاری برای یافتن کبک صید شده استفاده نمایید.

ساچمه مناسب برای شکار کبک (در اسلحه های به اصطلاح شات گان) فشنگ نمره 5 و 6 است.

لوازم ضروری جهت شکار کبک

برای هر کاری به لوازم مخصوص آن نیاز است. شکار کبک یکی از دشوارترین کارهاست بنابراین نیازمند وسایل و تجهیزات ضروری است. اما لوازم ضروری و مهم در شکار کبک کدامند؟ چه مزیتی دارند؟ از جمله لوازم ضروری و مهم عبارتند از:

• پوشش و استتار: که شامل لباس اسستار و گرم است که شامل کلاه شکار، کفش پیاده روی و کیف حمل مدارک ... است.
• اسلحه و فشنگ: اسلحه مناسب برای شکار تفنگ ساچمه زنی و حداقل 50 عدد فشنگ است.
• مواد خوراکی: خوراکی لازم خود را به همراه داشته باشید، به ازای هر دو ساعت پیاده روی آب و مصرف مواد خوراکی و شیرین می‌تواند انرژی از دست رفته را تأمین نماید.
•  چاقو و چاقو تیز کن
• لوازم کمکی: سوت، فندک غیر اتمی برای استفاده در ارتفاعات، دوربین، چوب دست.

استفاده از سگ شکاری به هنگام شکار کبک

استفاده از سگ شکاری به هنگام صید کبک می‌تواند در یافتن محل مخفی شدن کبک، کبک صید شده و دنبال نمودن پرنده بسیار مفید واقع شود. استفاده از سگ‌های شکاری مانند دابرمن پینچرز، سیبرین هاسکی، کن کورسی، رتوایلر، کانگال، تیبتان مستیف، قدرجان، سرابی، تازی و ... می‌تواند صیدی هدفمند و اصولی را برای شما به ارمغان آورده و روز پر هیجانی را رقم بزند. با توجه به شناختی که از کبک پیدا نمودیم، متوجه شدیم که این پرنده با تیزهوشی و شنوایی بالایی که دارد می‌تواند در مکان‌هایی سخت مخفی گردد و شکارچی‌ها را فریب دهد. از این رو در می‌یابیم که شکار این پرنده بسیار سخت است و نیازمند دانستن نکات و مهارت‌هایی هستیم که در مقاله فوق آورده شده‌اند.

شکار کبک در فصل بهار

درفصل بهار اصلا کبک را شکار نکنید؛ چون در این فصل یعنی ماه‌های فروردین، اردیبهشت و خرداد، کبک ها جفتگیری می کنند و جوجه دارند. تا 3 ماه بعد باید انها را بزرگ کنند وقتی جوجه کبک‌ها به سن 3 ماهگی رسید می‌توانند به صورت جداگانه زندگی کنند.

شکار کبک در ایران؛ پرطرفدارترین بین شکارچیان ایرانی

بدون شک یکی از پرطرفدارترین شکارها بین شکارچیان ایرانی، شکار کبک است. شاید دلیل این محبوبیت، وجود پر تعداد و جمعیت این پرنده و پراکندگی آن در بیشتر مناطق کشورمان است. به صورتی که می‌توانیم ادعا کنیم در تمام مناطق جغرافیائی ایران، این پرنده زیبا را می‌توانیم با گوشت لذیذش بیابیم.

محل زندگی کبک در ایران

کبک را می توانیم در مناطق کوهستانی و بین صخره‌ها پیدا کنیم. این حیوانات زیبا بصورت گله‌ای زندگی میکنند و بسیار باهوش هستند. به لحاظ همین هوش هم هست که شکار این پرنده به راحتی انجام نمی‌پذیرد. باید منطقه کبک رو پیدا کنید و به آنجا بروید و کمین کنید. کبکها به زمین می‌نشینند و بعد از اعتماد کردن به اطراف خود، شروع به حرکت می‌کنند. وقتی کبکها متوقف شدند عمل شکار را شروع کنید. زیرا کبک‌ها زیرک بوده و زود فرار می‌کنند. اسلحه شما باید قدرت خوبی داشته باشد تا به کبک بیشترین ضربه و آسیب را بزند، در غیر اینصورت کبک زخمی شده و فرار می‌کند . پس اسلحه خود را اماده کنید و تا حد ممکن نزدیک شوید. به سمت نقاط حساس او که سینه و سرش است هد شات کنید سپس شلیک کنید اگر ساچمه به هدف بخورد کبک فریز شده و از پا درمیاید.

لازم به ذکر است که مطالب نوشته شده در بالا صرفا جنبه خواندنی و اطلاعات عمومی داشته و تارگتینو به عنوان یک وبسایت دوست‌دار محیط زیست مخالفت خود را با هرگونه شکار غیرمسئولانه و تخریب محیط زیست اعلام می‌دارد. مطمئنا، شکار یک هنر نیست، بلکه یک علم است. اما آیا می‌بایست بر مسئولیت‌ها و اخلاقیات، در قبال آن سرپوش گذاشت؟ شکار، به نظر می‌آید که بیشتر یک اشتیاق بی‌مورد و نه چندان ضروری باشد تا هنری که به آن اطلاعات گسترده‌ای اختصاص داده شده باشد. از آنجایی که تاثیرات شکار غیرقابل بازگشت است و بسیاری از گونه‌ها را به سرعت در معرض انقراض قرار داده، آیا می‌توان به دلایل تفریحی به این فعالیت پرداخت و از بحران زیست‌محیطی و اخلاقی آن چشم‌پوشی کرد؟