مفیدترین حشرات برای انسان | سه نمونه از حشرات مفید

حشرات جزء کوچک ترین آفریده‌های پروردگار به شمار می‌روند و با پراکندگی در تمام جهان بقای خود را حفظ می‌کنند. ممکن است کوچک بودن حشرات موجب حقیر پنداشتن آنها شود. اما چنین نیست و همین حشرات کوچک تأثیرات و فواید زیادی دارند و بسیاری از حشرات مفید واقع می‌شوند. شاید برایتان جالب باشد بدانید که مفیدترین حشرات برای انسان کدام حشرات هستند! در صورتی که همیشه از حشره یک وجهه بد و نیش زدن در خاطر دارید. به این منظور در ادامه با ما همراه باشید.

تحقیق درباره حشرات مفید؛ مفیدترین حشرات برای انسان

قریب به دو سوم گونه‌های جانوری شناخته شده از رده‌ی حشرات هستند. این رده‌ی جانوری پرتنوع ترین رده جانوری به شمار می‌رود که جزئی از مفیدترین حشرات برای انسان به حساب می‌آیند. حشرات به طور کلی جزو بندپایان محسوب می‌شوند. منظور از بندپایان جانورانی است که اندامشان دارای بند است مانند عنکبوتیان و حشرات. از رده‌های موجود در شاخه‌ی حشرات می‌توان به رده‌ی اینسکتا (Insecta) و رده‌ی همی پترا (Hemiptera) اشاره کرد.

بدن حشرات چند قسمت دارد؟

اندام حشرات عمدتاً از 3 بخش متشکل می‌شود: قسمت سر، قسمت قفسه ی سینه و قسمت شکم. اندام حشرات مجموعاً از بیست و یک بند تشکیل شده که شش بند در قسمت سر، سه بند در قفسه ی سینه و دوازده بند آن در قسمت شکم وجود دارد.

• قسمت سر حشرات از اندام های حسی آنها مانند شاخک، چشم های ساده و چشم های مرکب و پرزهای حسی و قسمت های دهانی تشکیل شده است. در اندام حشرات مفصل های ظریفی وجود دارد که پای آنها را به قفسه سینه وصل می کند. اندام های داخلی ماننده معده و روده در قسمت شکم اندام حشرات قرار دارند. برخی از حشرات دارای بال بوده و قابلیت پرواز دارند. برخی دیگر از طریق پاهای خود حرکت می کنند. محتمل است که پراهمیت ترین دلیل دوام آوردن حشرات از دوران ماقبل تاریخ تا عصر حاضر، قابلیت پرواز کردن و کوچکی اندام آنها باشد.
• برخی از حشرات جهت تأمین خوراک خود از طریق قسمت های دهانی شیره ی گیاهان را می مکند. برخی دیگر نیز به کمک پاهای خود به شکار حشرات دیگر و تغذیه از آنها می پردازند. دوره رشد حشرات از مرحله ی جنینی تا بالغ شدن در قالب تخم، لارو، شفیره و حشره ی بالغ طی می شود.

مفیدترین حشرات برای انسان به صورت کلی

واقعیت موجود متفاوت از آن است که اکثر انسان‌ها فکر می‌کنند حشرات همیشه آسیب زا هستند.در صورتی که مفیدترین حشرات برای انسان نیز وجود دارند که زندگی آن‌ها را زیباتر می‌کنند. حشرات مفید زیادی هستند که برای رشد و نمو فرآورده های مورد استفاده ی بشر مفید واقع می شوند. همچنین حشرات مفید زیادی هستند که در بقای زندگی بشر و حفظ زندگی در زمین به طور کلی نقش مهمی دارند. در ادامه‌ی این مطلب به بررسی فواید حشرات مفید در زمینه‌ی پارازیتسیم سایر حشرات و تغذیه از آنها و فواید حشرات مفید برای انسان می‌پردازیم. البته فواید حشرات تنها به همین موارد منحصر نمی‌شود. از سایر فواید حشرات میتوان به تولید فرآورده های غذایی مانند عسل، فرآورده های مصرفی مانند ابریشم و فرآورده‌های دارویی اشاره کرد.

فواید زنبور عسل؛ یکی از مفیدترین حشرات برای انسان

اگر بخواهیم حشرات مفید را بررسی کنیم، معمولاً اولین گزینه زنبور عسل است. زنبور عسل از آن دسته حشرات مفید است که به انسان و محیط زیست نفع زیادی می‌رسانند. پراهمیت ترین مورد از فواید زنبور عسل امر گرده افشانی است. با جابجایی زنبور عسل از گیاهی به گیاهی دیگر، گرده‌ی گیاهان منتقل شده و امر گرده افشانی با سهولت بیشتری انجام می‌شود. عموماً نسبت سهم هر یک از پدیده‌ها در گرده افشانی درختان میوه از این قرار است: زنبور عسل نود و سه درصد، باد یک درصد، سایر حشرات به جز زنبور عسل شش درصد. همچنین زنبور عسل نقش به سزایی در گوناگونی گیاهان و افزایش استقامت آنها ایفا می‌کند. علاوه بر این افزایش گرده افشانی در اثر فعالیت های زنبور عسل باعث بالا رفتن میزان تولیدات زراعتی می گردد. اگر یک باغ گلابی 1 هکتاری داشته باشیم که زنبور عسلی در آن وجود نداشته باشد، میزان محصول برداشتی حداکثر شش تن خواهد بود. اما در صورت قراردهی پنج کندوی زنبور عسل در همین باغ شاهد افزایش محصول برداشتی به میزان هشتاد تن خواهیم بود. این امر درباره‌ی اکثر میوه‌ها صادق است.

حشرات مفید شکارچی؛ از مفیدترین حشرات برای انسان

پس از بررسی حشرات مفید تولیدکننده و گرده افشانی مانند زنبور عسل در ادامه به بررسی حشرات مفید شکارچی می پردازیم.

فواید کفشدوزک

از دیگر حشرات مفید میتوان به حشره ی کفشدوزک اشاره کرد. حشره ی کفشدوزک در گونه‌های گوناگونی دیده می‌شود که در آن میان اهمیت دو نوع کفشدوزک هفت خال و کفشدوزک یازده خال نسبت به سایر انواع بیشتر است.

حشره کفشدوزک از همان ابتدا حتی هنگام لارو بودن و سپس هنگامی که به حشره‌ی بالغ تبدیل می‌شود، از شته‌ها تغذیه می‌کند. این امر سبب حفظ توازن جمعیت شته‌ها شده و مانع هجوم این گونه حشرات زیانبار می‌شود. در بیشتر نواحی کشورمان شاهد حضور کفشدوزک‌ها هستیم که به مهار زیستی آفت‌ها می‌پردازند. این امر یکی دیگر از فواید حشرات شکارچی و به ویژه کفشدوزک‌ها است. تغذیه کردن حشرات مفید شکارچی از حشرات زیانبار مانع هجوم آنها می‌شود. همین امر باعث می‌شود میزان به کار بردن آفت کش‌هایی که هم به انسان و هم به محیط زیست ضرر می‌رسانند به طور قابل توجهی کم شود.

فواید حشره آخوندک

حشره ی آخوندک نیز یکی دیگر از حشرات مفید و شگفت انگیز در طبیعت است. آخوندک یک حشره‌ی شکارچی از راسته دیکتیوپترا و رده‌ی مانتودئا است که چشم هایی بزرگ و پاهای شکارچی دارد. آخوندک‌ها از طریق پاهای شکارچی خود به شکار می‌پردازند. جانورشناسان تابحال دویست گونه از آخوندک‌ها را مورد شناسایی قرار داده‌اند. آخوندک‌ها در رنگ‌های برنزی، سبز و قهوه‌ای دیده می‌شوند. اندازه‌ی آخوندک‌ها معمولاً بین سه تا ده سانتی متر است. سر آخوندک‌ها به نسبت بدن آن‌ها بزرگ است و اندامی کشیده و بال‌هایی مشبک دارند. آخوندک در پنهان شدن در طبیعت و شکار مهارت بالایی دارد. تخم ریزی آخوندک‌ها به صورت گروهی در محفظه‌هایی خاص بر شاخه‌ی گیاهان انجام می‌شود. آخوندک از دسته‌ی حشرات جهنده به شمار می‌رود و در بعضی موارد به وسیله‌ی بال هایش پرواز نیز می‌کند. تغذیه‌ی آخوندک از حشره‌ی سن و سایر حشرات زیانبار انجام می‌پذیرد.

فواید حشره بالتوری

هنگام بررسی فواید حشرات به حشرات مفید زیادی برمی‌خوریم که یکی دیگر از آنها حشره‌ی بالتوری است. حشره‌ی بالتوری از راسته‌ی حشرات نوروپترا به شمار می‌رود. این حشرات مفید با قابلیت طبیعی خود برای از بین بردن حشرات مضر نقش مهمی را در مزارع، جالیزها، چمنزارها، جنگل‌ها و باغ‌های میوه ایفا می‌کند. حشره‌ی بالتوری به تغذیه از حشرات زیانبار مانند شپشک، پسیل، کنه و شته و تخم و شفیره‌ی حشرات زیانبار دیگر می‌پردازد. این امر باعث نابودی این حشرات در زمین‌های زراعتی می‌گردد. لارو حشره‌ی بالتوری اشتهای زیادی دارد و طی ده روز تا دو هفته‌ی عمر خود از قریب به پانصد شته تغذیه می‌کند.

فواید زنبور تریکوگراما

زنبور تریکوگراما یکی دیگر از حشرات مفید از راسته‌ی بال غشاییان یا هایمنپترا است و طول آن به یک میلی متر نیز نمی‌رسد. این زنبورها در تخم حشرات دیگر به ویژه بالپولکداران از راسته‌ی پروانه سانان تخمگذاری می‌کنند. لارو زنبورهای تریکوگراما به شکل برگ است و با به مصرف رساندن تخم حشره‌ی میزبان رشد و نمو کرده و به شفیره تبدیل می‌شود. با به اتمام رسیدن دوره‌ی شفیرگی، زنبور تریکوگرامای بالغ از حفره‌ای در دیواره‌ی تخم میزبان خارج شده به حیات خود ادامه می‌دهد. این حشرات مفید نقش زیادی در از بین رفتن تخم آفت‌ها ایفا می‌کنند. کرم غوزه‌ی پنبه، کرم گلوگاه انار، کرم ساقه خوار برنج، کرم سیب و کرم ساقه خوار ذرت از آفت‌هایی هستند که زنبور تریکوگراما در از بین بردن آن‌ها نقش دارد.

جمع بندی بحث حشرات مفید؛ مفیدترین حشرات برای انسان

همانگونه که پیش‌تر عنوان کردیم با وجود اینکه انسان‌ها حشرات را موجوداتی زیانبار می‌دانند، حشرات مفید بسیاری وجود دارند. این حشرات مفید از نقطه نظر مالی به سود کشاورزان کار می‌کنند و در بهبود وضعیت سلامت انسان و محیط زیست نیز نقش دارند. یکی از اقداماتی که بشر می‌تواند در رابطه با حشرات مفید انجام دهد پرورش آنها جهت مصارف غذایی، زینتی و دارویی است. قابل توجه ترین اقدام در این زمینه پرورش و آزاد کردن حشرات مفید شکارچی در زمین‌های زراعتی و باغ‌های میوه است. این امر می‌تواند به روشی بسیار آسان مانع هجوم آفت‌ها بشود که خود باعث کاهش استفاده از آفت کش‌های مضر شیمایی می‌گردد که به بشر، سایر حشرات مفید و حیوانات و در کل محیط زیست آسیب می‌رسانند.