هر تکه‌ای از طبیعت نشان از هنرمندی دست نقاش آن دارد که با صبر و حوصله میلیون‌ها رنگ را به آن پاشیده و طرح‌ها و نقش‌های بسیاری را خلق کرده است؛ اما به برخی نقاط که می‌رسیم تابلویی از هزاران نقش پیش روی‌مان قرار می‌گیرد که حکایت از میلیون‌ها سال گذر زمان داشته است. دره‌ها و تنگه‌های فرسایش یافته یکی از دیدنی‌ترین آن‌ها هستند که در جای جای جهان و کشور‌هایی همچون آمریکا، آلمان و انگلیس به چشم می‌خورند. در این میان کشورمان ایران نیز از این موهبت‌ها بی‌نصیب نمانده و چند نمونه از زیباترین آن‌ها را در خود جای داده است. این بار برای دیدن نمونه‌ای از این تنگه‌ها به جنوب سرزمین عزیزمان می‌رویم. قدم به جزیره‌ای در میان آب‌های خلیج فارس می‌گذاریم که به سبب داشتن جاذبه‌های منحصر به فرد طبیعی شهرتی جهانی دارد. راهی قشم هستیم؛ جایی که قرار است با دیدنش حیرت‌زده کند. شما را با یکی از عجایب هفتگانه این جزیره دیدنی آشنا می‌کنیم... قدم به تنگه چاهکوه قشم گذاشته و در میان دیواره‌های بلندش قدم بزنید...
چرا تنگه چاهکوه قشم؟
تنگه چاهکوه در یکی از زیباترین جزایر ایران قرار داشته و در این سفر از دیدن جاذبه‌های بسیاری بهره‌مند شویم. این جاذبه طبیعی یکی از عجایب هفتگانه در جزیره زیبای قشم است. این تنگه دارای صخره‌ها و تندیس‌هایی است که به صورت طبیعی و بر اثر گذر زمان شکل گرفته‌اند و هر یک می‌توانند ساعت‌ها شما را به تماشای خود وا دارند. اگر به شمارش ستارگان در شب علاقه دارید، تنگه چاهکوه می‌تواند چهره دیگری از آسمان شب را برایتان به نمایش بگذارد.
شناخت تنگه چاهکوه قشم | دره ای مقدس در قشم
قسمت شرقی جزیره قشم میزبان دره‌ای شگفت‌انگیز است که به تنگه چاهکوه شهرت داشته و با جلوه‌های خاص خود موجب حیرت بسیاری از بازدیدکنندگان خود می‌شود. همه عناصر طبیعی دست به دست هم داده‌اند تا طی سال‌ها این پدیده را شکل دهند و هنرمندی طبیعت را به نمایش بگذارند. دره‌ای به عمق ۱۰۰ متر که دنیای جدیدی را برایتان رقم می‌زند و گویی شما را به سرزمینی دیگر فرا خوانده است. کافیست تا بخت با شما یار باشد و باران هم شروع به باریدن کند، آنگاه یکی از زیباترین تصاویر طبیعت ایران را مشاهده خواهید نمود. در تابلوی اطلاعات سازمان منطقه آزاد قشم از این تنگه با عنوان دره مقدس چاهکوه یاد شده است چرا که آب در گذشته‌های دور تقدس خاصی برای پیشینیان ما داشته و این دره محلی برای ذخیره آب بوده است. البته شاید بتوان هنوز هم قداست را در این مکان جستجو نمود چرا که قدرت پروردگار در جای جای آن خودنمایی می‌نماید.
دیدنی ها و تفریحات
با تماشای دیدنی‌ها و انجام بعضی فعالیت‌ها میتوانید لحظات خوشی را در این دره رقم بزنید:
1- اشکال شگفت انگیز و ورود به دنیایی جدید
به محض قرار گرفتن در ورودی دره، تندیسی طبیعی را خواهید دید که به «سه سر نگهبان» شهرت دارند. سپس به چهار چاه می‌رسید که توسط ساکنان در میان دره حفر شده‌اند تا ذخیره گاهی برای آب شیرین باشند. پس از گذر از کنار آن‌ها، تندیس‌ها، حجم‌ها، کاسه‌ها و طاقچه‌ها بر دیواره دره به چشم می‌خورند. کم کم دیواره‌های عمودیِ نسبتاً مرتفع، شما را از دنیای بیرون جدا می‌نماید و با اشکالی شگفت‌انگیز همچون شیار‌ها و خطوط فرسایش موازی و عمیق و انواع حفره‌های نیمه کروی و بیضوی مواجه می‌شوید. در قسمت‌هایی از دیواره صدف‌ها نیز دیده می‌شوند و می‌توانند ردپایی از حضور آب دریا در گذشته باشند. جوی‌های سنگی در کف دره، بر اعجاز چاهکوه می‌افزایند و شما را محو تماشای زیبایی‌های این پدیده طبیعی می‌نمایند.
2- پیمایش دره؛ قدم زدن در دنیایی پر از شگفتی
تنگ چاهکوه با زیبایی‌هایش شما را جادو خواهد نمود و مجبور خواهید شد برای کشف زیبایی‌های بیشتر کمی جلوتر بروید. با هر قدمی که بردارید، این پدیده طبیعی با جلوه‌ای تازه شما را غافلگیر می‌نماید و تصویری تازه را به شما هدیه می‌دهد. بعد از مدتی با راهی فرعی مواجه می‌شوید و کنجکاوی‌امان‌تان را می‌برد. وسوسه کشف تصاویر و اشکال تازه شما را در این دره پیش می‌برد و هر لحظه بر حیرت‌تان می‌افزاید.
درون دره چه خبر است؟
- هنگامی که به چاهکوه قدم می‌گذارید این پدیده طبیعی با دره‌ای عریض و دیواره‌های بلند به استقبال شما می‌آید. دیواره‌ها از دو طرف شما را احاطه می‌کنند و حق تماشای آسمان را از شما می‌گیرند به همین دلیل است که در چاهکوه نور کمی وجود داشته.
- هر چه پیشتر می‌روید از میزان عرض کاسته می‌شود و به نقاطی می‌رسید که به سختی میتوانید از آن‌ها عبور نمایید. در این نقاط دیواره‌ها تقریباً به هم می‌رسند و فاصله ۲ دیواره از یکدیگر از نیم متر هم کمتر می‌شود.
- این دره از چهار طرف، چهار تنگه دارد که دره اصلی و دره عمود بر آن راشامل می‌شود و شکلی مانند یک چهار راه را تشکیل می‌دهد. به این معنا که پس از ورود به دره، در مسیر پیمایش آن به دو شکاف در دو سوی خود برخورد میکنید که هر یک شما را به دره‌ای با ویژگی‌های تازه هدایت می‌کنند. اگر از سمت شمال وارد دره شمالی جنوبی شوید با دره‌ای عریض‌تر و کم شیب‌تر به شکل U مانند برخورد میکنید. با پیشروی به سمت جنوب، کاهش عرض و افزایش شیب را حس خواهید کرد تا حدی که در انتها، دره به شکل V در آمده و صعب العبور می‌شود و این تغییر شکل حکایت از سیلابی بودن دره دارد.
3- عکاسی
مناظر خاص این دره و اشکالی که در سراسر آن بساط خود را پهن کرده‌اند سوژه‌های نابی برای عکاسی می‌باشند. اگر کمی خلاقیت را چاشنی کارتان کنید، قادر به ثبت تصاویری خارق العاده خواهید بود. فرصت را از دست ندهید، مگر چندبار میتوانید این اعجاز طبیعت را ببینید و شگفتی‌هایش را ثبت کنید؟! عکس‌ها خاطره شیرین این سفر را برای همیشه ماندگار می‌کنند.
4- سنگنوردی
اگر از علاقه‌مندان به سنگ نوردی هستید و با اصول اولیه این فعالیت آشنایی دارید، در سفر به چاهکوه لوازم خود را در کوله بارتان جای دهید تا تجربه‌ای متفاوت از سنگ نوردی را برای خود رقم بزنید. یادتان باشد که تنها با سنگ نوردی میتوانید به برخی قسمت‌های هیجان‌انگیز دره دسترسی پیدا کنید.
5- تماشای آسمان شب
درست است که با قرار گرفتن در تنگه چاهکوه، تنها قسمت کوچکی از آسمان را میتوانید ببینید؛ اما در شب همین تکه کوچک بسیار تماشایی می‌شود. درخشش ستارگان در شب جلوه خاصی به تنگه چاهکوه می‌دهد و وقتی از درون آن به آسمان نگاه میکنید چلچراغی را در بالای سرخود می‌بینید که شما را با خود به دنیایی دیگر می‌برد. اینجا تصویری دیگر از شب و ستارگانش را برایتان رقم می‌زند؛ تصویری که شاید هیچ کجای دیگر آن را نخواهید یافت.
اما به یاد داشته باشید به دلیل نبود امکانات و عدم پوشش دهی آنتن تلفن همراه در درون تنگه، لازم است تا از قبل هماهنگی‌های لازم را انجام دهید و همراهی راه بلد و آشنا به تنگه را با خود ببرید تا برایتان مشکلی پیش نیاید.
امکانات رفاهی
قشم جزیره‌ای تقریباً توریستی است، شاید امکانات رفاهی آنچنان که باید در این جزیره پیدا نشود؛ اما این مسأله نه تنها مشکلی برایتان ایجاد نمی‌کند بلکه بر جذابیت سفرتان نیز می‌افزاید. تنگه چاهکوه یکی از بخش‌های ژئو پارک جهانی قشم به شمار می‌رود و در این منطقه میتوانید بر روی امکانات زیر حساب باز کنید:
- در روستای چاهوی شرقی: سرویس بهداشتی، هایپرمارکت، اقامتگاه بومگردی، رستوران
- در ابتدای تنگه: محل پارک ماشین، کیوسک نگهبانی، نیمکت، سطل زباله، فروش صنایع دستی و سوغات
- درون تنگه: هیچ امکاناتی در این قسمت وجود ندارد چرا که موجب آسیب به جلوه بصری تنگه و شکل آن می‌گردد.
اقامت در سر به چاهکوه
بازدید از چاهکوه برنامه‌ای است که در سفر به قشم می‌گنجد و در این جزیره میتوانید بر روی گزینه‌های مختلف اقامت حساب باز کنید:
- اقامتگاه‌های بومگردی: اگر می‌خواهید در فرهنگ سنتی قشمی‌ها غرق شوید و اقتصاد روستا‌ها را جانی تازه دهید، به سراغ اقامتگاه‌های بومگردی بروید که اتفاقاً ۲ تا از آن‌ها در نزدیکی چاهکوه قرار داشته.
- هتل‌ها: اگر به دنبال اقامتی لوکس‌تر در فضای شهری هستید، هتل‌های شهر قشم و درگهان گزینه‌های مناسبی برای شما به شمار می‌روند.
- خانه: در قشم بر روی خانه مسافر‌ها نیز میتوانید حساب باز کنید که قیمت‌های مناسبی هم داشته.
- کمپینگ: کمپینگ هم یکی دیگر از گزینه هاست. چاهکوه یکی از مکان‌های محبوب برای کمپ به شمار می‌رود. سواحل خلیج فارس هم جان می‌دهند برای گذراندن یک شب متفاوت و رویایی. فقط باید مناطق امنی را که برای این کار مشخص شده‌اند، انتخاب کنید.
بهترین فصل سفر به قشم
جزیره قشم یکی از مناطق گرمسیری ایران است و توصیه می‌شود که در پاییز و زمستان و یا ایام نوروز تا اواسط اردیبهشت به آنجا سفر کنید.
- بهار: در ابتدای بهار این جزیره آب و هوای تقریباً مطبوعی دارد و مسافران زیادی را به ویژه در ایام نوروز به سوی خود می‌کشاند. تا اواسط اردیبهشت هم میتوانید بر روی سفر به این جزیره حساب باز کنید اما پس از آن اگر طاقت گرما را دارید به سوی قشم بروید.
- تابستان: در تابستان‌های داغ قشم، اهالی جزیره هم بیشتر به سفر می‌پردازند و کمتر کسی ترجیح می‌دهد در جزیره بماند اما این فصل فرصت خوردن خرچنگ‌های خوشمزه و برخی دیگر از آبزیان هستند.
- پاییز و زمستان: با کاهش دما در این دو فصل، هوای قشم مطبوع‌تر خواهد بود و امکان سفر را برای شما فراهم می‌کند. به ویژه در دی و بهمن بازار سفر به قشم داغ داغ می‌باشد.
لوازم مورد نیاز
- آب آشامیدنی
- دفترچه بیمه
- کلاه آفتابگیر
- کارت شناسایی
- میان وعده
- عینک آفتابی
- دارو های عمومی
- کرم ضد آفتاب
- کفش پیاده روی
راه دسترسی
آدرس: استان هرمزگان، شهرستان قشم، بخش غربی ساحل شمالی جزیره قشم، جنب روستای چاهوی شرقی
- راه دسترسی: برای رسیدن به این پدیده طبیعی از میدان درگهان قشم، وارد جاده غربی شوید. بعد از طی ۲۰ کیلومتر به یک دو راهی موسوم به دو راهی دیرستان می‌رسید که باید راه مستقیم را انتخاب کنید. بعد از ۱۱ کیلومتر و رسیدن به یک میدان باید وارد اولین جاده سمت راست شوید. پس از ۳۹ کیلومتر قبل از آنکه به روستای چاهوی شرقی برسید، وارد راه سمت چپ شوید. بعد از حدود ۷/۱ کیلومتر تنگه چاهکوه را خواهید دید.
- راه دسترسی به تنگه چاهکوه کاملاً آسفالت شده است و تنها دو کیلومتر پایانی آن خاکی است اما عبور و مرور در آن به راحتی صورت می‌پذیرد.
- نکته‌ای مهم در مورد حمل و نقل در قشم: سیستم حمل و نقل عمومی قشم تنها به تاکسی‌ها و خودرو‌های دربستی ختم می‌شود. برای بازدید از نقاط مختلف این جزیره و گشت و‌گذار در آن باید خودرو‌های با راننده یا بدون راننده کرایه کنید. همچنین میتوانید سفر خود به قشم را با خودروی شخصی انجام دهید. استفاده از تور‌های گردشگری در جزیره نیز از دیگر گزینه‌های پیش روی شما می‌باشد.
دیگر دیدنی های قشم
تنگه چاهکوه یکی از عجایب هفتگانه جزیره قشم به شمار می‌رود. در سفر به این جزیره میتوانید از دیگر عجایب آن نیز دیدن نمایید:
- دره ستارگان قشم
- غار نمکدان
- دلفین های جزیره هنگام (از آذر تا اردیبهشت)
- جزایر ناز
- جنگل دریایی حرا
- لاکپشت پوزه عقابی (اسفند و فروردین)
دلیل نامگذاری
در دل دیواره‌ها و کف این دره، چاله‌ها و حفره‌هایی دیده می‌شوند. یکی از مشخص‌ترین آن‌ها حلقه‌های چاهی هستند که به صورت طبیعی شکل گرفته‌اند. همین امر موجب نامگذاری چاهکوه با این نام بوده است؛ اما دلیل دیگر و قوی‌تری نیز برای این نامگذاری وجود داشته.
احتمالاً استفاده از نام چاهکوه برای این دره زیبا به وجود ۴ حلقه چاه در نقطه آغاز آن باز می‌گردد که برای هدایت آب توسط ساکنان روستای نزدیک دره به نام چاهو حفر شده‌اند. این چاه‌ها علاوه بر اینکه امکان ذخیره نزولات جوی و تأمین آب شیرین را در این منطقه گرم و خشک فراهم می‌نماید، زیبایی خاصی را به تنگه بخشد. این حفره‌ها با نظم خاصی در راستای حفره‌های موجود در دره حفر شده و تصویر خاصی را به وجود آورده‌اند. در طول چهار مسیر موجود در تنگه چاهکوه، کانال باریکِ جوی مانندی وجود دارد که آب را از دره به داخل چاه‌ها هدایت کرده و آب شیرین را تأمین می‌نماید. این کانال‌ها و چاه‌ها، از قدمت زیادی برخوردار می‌باشند و از ۴۰۰ سال پیش در این مکان قرار دارند.
جنس دیواره های چاهکوه چیست؟
سنگ‌ها در طبیعت به سه دسته رسوبی، آذرین و دگرگونی تقسیم می‌شوند. سنگ‌های چاهکوه، از سنگ‌های رسوبی و مربوط به رشته کوه زاگرس هستند که در اثر تغییرات فرسایشی به شکل امروزی خود درآمده‌اند. دیواره‌های رسوبی چاهکوه از ماسه سنگ آهکی سست و میان لایه‌های مارن قرمز، سیلت و آهک تشکیل شده‌اند. وجود این مواد دیواره‌ها را برای فرسایش و انحلال مستعد می‌سازد تا جایی که در بسیاری نقاط آن حفره‌های عمیقی به چشم می‌خورند. شیار‌ها و خطوط فرسایشی موازی متعددی نیز در دیواره‌ها وجود دارند که در برخی نقاط به دلیل عمق زیاد فرم‌های قاشقی یا قیفی به خود گرفته‌اند.
علت شکل‌گیری
دلیل اصلی به وجود آمدن این دره و دره‌های مشابه اطراف آن شکستگی‌های ایجاد شده در یک طاقدیس بزرگ است. طاقدیس‌ها چین‌خوردگی‌های طاق‌مانند زمین می‌باشند که در ایجاد جاذبه دیگری در قشم به نام گنبد نمکی نمکدان (طولانی‌ترین غار نمکی جهان) نیز تأثیر داشته. نیرو‌های طبیعی باعث شده‌اند تا یک گسل، یک کوه سنگی یکپارچه را به صورت ضربدری برش دهد و چهار تنگه را ایجاد کند که در یک نقطه به هم برخورد می‌نمایند. آنچه که در تنگه چاهکوه مشاهده می‌شود در نتیجه سال‌ها فرسایش سنگ‌های رسوبی به وسیله باد، آب باران، بارش‌های سیل‌آسا و شدید و نور آفتاب شکل گرفته است. آهک یا بی‌کربنات کلسیم موجود در دیواره تنگه، نسبت به اسید آب باران واکنش نشان می‌دهد و در آن حل می‌شود و در نتیجه شکاف‌ها و حفره‌های کوچکی به وجود می‌آید. آب به این سنگ‌ها نفوذ نمی‌کند و به همین دلیل، فرسایش به صورت لایه لایه رخ می‌دهد و آب پس از چرخیدن در حفره‌ها دوباره به بیرون میریزد و یا تبخیر می‌شود. در نتیجه این عمل، با گذشت زمان، این حفره‌ها، روز به روز بزرگتر شده و در طی میلیون‌ها سال، شیار‌های عمیق و طویل و انواع حفره‌های عدسی، قاشقی و کروی شکل در دل دیواره دره شکل می‌گیرند.
گیاهان و جانورانی که در چاهکوه خواهید دید
در چاهکوه گیاهانی متناسب با آب و هوای بیابانی، استوایی و بیشتر به صورت درخت و درختچه‌های پراکنده و استپی رشد و نمو می‌یابند. وجود چاه‌های آب در این تنگه باعث شده تا پرندگان زیادی برای زندگی به اینجا بیایند. از سوی دیگر ۱۶ گونه جانوری نیز در این منطقه زندگی می‌کنند که از میان آن‌ها می‌توان به گونه ارزشمند غزال اشاره نمود.
طبیعت گردی در چانکوه قشم
طبیعت در هر جای ایران زمین رنگی متفاوت به خود گرفته است و شما را با جلوه‌هایش غافلگیر می‌کند. اگر علاقه‌مند به این غافلگیری می‌باشید، سفر به قشم را در برنامه‌تان بگنجانید و در این جزیره به سراغ شاهکار‌های آفرینش بروید. تنگه چاهکوه تنها یکی از جاذبه‌هایی است که انتظارتان را می‌کشد؛ در انتخاب قشم شک نکنید و همین الان برنامه‌تان را برای تعطیلات بعدی هماهنگ کنید.
-
شما هم تجربه خودتان را از سفر به قشم برای ما بگویید.
- مانند تنگه چاهکوه در کجای ایران می توان یافت؟
