معرفی باغ دولت آباد یزد و بلندترین بادگیر خشتی دنیا

باغ دولت آباد یزد یکی از مکان های دیدنی آن است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این مکان زیبا در خیابان شهید رجایی در منطقه چهار منار، کوچه فردوسی یا حسینیه فردوس واقع شده و از بلوار دولت آباد نیز قابل دسترسی است. این باغ در زمان قاجار به دروازه چهار منار متصل بود اما همچنان خارج از شهر قرار داشت. اما به مرور زمان بافت شهری اطراف آن را پر کرد، به طوری که در دوره پهلوی، حومه اطراف را پوشانده و به تدریج باغ در مرکز شهر یزد قرار گرفت.

تاریخچه باغ دولت آباد

با اینکه این مکان در اواخر دوره افشاریه ساخته شده است، ولی معماری آن با معماری دوره زندیه شباهت زیادی دارد. باغ دولت آباد، زمانی دارای دو قسمت اصلی بیرونی و اندرونی بوده است و ساختمانی که در حال حاضر در معرض تماشای عموم قرار دارد، همان قسمت اندرونی می‌باشد. قسمت اندرونی مکانی بوده است که حاکم زمان و خانواده وی در آن سکونت داشتند. قسمت بیرونی باغ هم برای توقف کاروان‌ها، برگزاری مراسم ورزشی و تشریفات حکومتی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

بخش‌های مختلف باغ دولت آباد

بادگیر هشت ضلعی، سه شاه نشین، دو اتاق، حوضچه‌ها و تالار‌های عمارت تابستانی بخش‌های باقی مانده قسمت اندرونی می‌باشند؛ که درب‌های مشبک، شیشه‌های رنگی و آب نما‌های داخل عمارت اصلی، زیبایی ویژه‌ای به این مکان داده است.

بادگیر معروف باغ

به غیر از درخت‌های سرو و کاج و بوته‌های گل سرخ که به شکل متقارنی در اطراف حوض اصلی کاشته شده‌اند، بادگیر 33 متری، آن را تماشایی‌تر نموده است. این بادگیر روبروی آب نمای اصلی قرار دارد و یکی از بلندترین بادگیر‌های خشتی در دنیا به حساب می‌آید. حوض روبروی بادگیر تناسب زیادی با بلندی بادگیر دارد و به صورتی ساخته شده که هنگامی که آخر باغ بایستیم، می‌توانیم کل نمای بادگیر را در داخل آن مشاهده نماییم. قدمت و طراحی بی‌نظیر این باغ سبب گشته که به همراه هشت باغ دیگر ایران، در فهرست آثار جهانی ثبت گردد.

منشأ آب های باغ دولت آباد

نکته جالبی که در مورد باغ دولت آباد وجود دارد این است که، برای ساختن آن قناتی به طول 65 کیلومتر حفر نمودند تا آب را از مهریز به محل فعلی باغ بیاورند. در گذشته، باغ آنقدر آب داشته است، که برخی به آن «نمایش آب» می‌گفتند. در حال حاضر آب باغ از چاهی عمیق حاصل می‌گردد، هنوز هم حوض‌های متعدد آن پر آب می‌باشند و زمانی که در آن قدم می‌زنیم، احساس تازگی و سرزندگی می‌نماییم.

منظره زیبای روز و شب 

اگر شب‌ها به تماشای باغ برویم، با منظره فانوس‌هایی مواجه می‌گردیم که در امتداد آن روشن گشته‌اند و جذابیت آن را دو چندان نموده‌اند. البته افرادی که از این محل دیدن نموده‌اند، می‌گویند در طی روز هم تماشای شیشه‌های رنگی داخل عمارت و ابهت درخت‌های توت صد ساله باغ را نباید از دست دهیم. در طی روز، می‌توانیم در گوشه‌ای از عمارت بنشینیم و غرق بازی آب و نور‌های رنگی گردیم و برای چند لحظه هم که شده مشغله‌های خود را فراموش نماییم. این باغ یک کافه رستوران هم دارد که می‌توانید روی تخت‌های آن بنشینید، خستگی در نمایید و نوشیدنی یا خوراکی میل بفرمایید.

مسیر دسترسی و ساعت بازدید

این مکان در محله چهار منار و خیابان شهید رجایی یزد قرار گرفته است. اگر ماشین ندارید، می‌توانید در‌ایستگاه شحنه واقع در بلوار دولت آباد، پیاده گردید و 10 دقیقه تا باغ دولت آباد پیاده روی نمایید. برای این کار باید وارد خیابان رجایی و بعد خیابان معلم گردید. اگر با ماشین شخصی می‌روید، خود را به بلوار دولت‌آباد برسانید و وارد خیابان رجایی گردید، در همین خیابان پارک نمایید و بقیه مسیر را تا خیابان معلم پیاده روی نمایید.

اینجا همه روزه یک سره از ساعت 8 صبح تا 11 شب باز است.

جاذبه‌های نزدیک باغ دولت آباد

حمام خان، بازار خان و میدان خان یزد تنها در یک کیلومتری باغ قرار گرفته‌اند. برای رفتن به این مجموعه تاریخی باید خیابان رجایی را تا انتها بروید و در تقاطع خیابان پاک نژاد به سمت چپ بپیچید و این خیابان را تا میدان قیام مستقیم بروید. در میدان قیام به سمت راست بپچید و خیابان قیام را مستقیم بروید تا به مجموعه خان برسید. حمام خان در عین حال یک رستوران سنتی هم می‌باشد، که می‌توانید در آن قیمه یزدی، شولی، کشک بادمجان، دیزی یزدی و آش سنتی میل بفرمایید. موزه آب یزد هم در همین خیابان قیام و در تقاطع با خیابان امام قرار دارد.

مجموعه تاریخی‌امیر چخماق هم کمی جلوتر و در انتهای خیابان قیام و ابتدای خیابان سلمان فارسی  قرار گرفته است و با ماشین کلا ده دقیقه از باغ دولت آباد فاصله دارد. باغ دولت آباد یکی از بنا‌های تاریخی مهم ایران می‌باشد که در سطح جهانی شهرت دارد، و همان طور که گفته شد در فهرست آثار جهانی جای گرفته است؛ بنابراین به مراقبت بیشتری احتیاج دارد. پس به هنگام بازدید از این شاهکار هنر و معماری، از آن مراقبت نمایید. می‌توانید پس از گشت و‌گذار در باغ از کافی شاپ موجود در آن هم استفاده نمایید و لذت بیشتری از بودن در فضای باغ چه در روز چه در شب ببرید.