معرفی کامل استان مازندران | نقاط گردشگری، مکان‌های دیدنی و جاذبه‌های طبیعی

استان مازندران در شمال ایران واقع شده و مرکز آن شهر ساری است. این استان در مجاورت دریای مازندران یا کاسپین واقع شده است. مازندران هم مرز با استان‌های گلستان، گیلان، سمنان، تهران و البرز است. پرجمعیت ترین شهر آن ساری است که قدمتی حدود 6000 سال دارد. مازندران حدود 1.5 درصد کل مساحت ایران را تشکیل داده و هم جواری ساحل دریای خزر با کشورهای ترکمنستان، روسیه و قزاقستان باعث شده تا از موقعیت استراتژیک جغرافیایی خوبی برخوردار باشد.

معرفی کامل استان مازندران

استان مازندران با مساحتی حدود 23756.4 کیلومتر مربع در قسمت شمالی کشور ایران واقع شده است. این استان که سابقا طبرستان نام داشته و هجدهمین استان بزرگ کشور محسوب می شود، چیزی نزدیک به 1.46 درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است. شهرستان ساری که مرکز استان است، خود یکی از نقاط دیدنی آن به شمار می‌رود. این شهرستان بیشترین میزان جمعیت را نیز در خود جای داده است. قله دماوند نیز که یکی دیگر از نقاط دیدنی استان است، رفیع ترین قله کشور ایران است و در محدوده شهرستان آمل واقع شده است.

استان مازندران به سه بخش عمده تقسیم می‌شود، بخش جلگه ای در شمال استان، بخش میان بند واقع در میانه استان و بخش کوهستانی در جنوب استان. جهت شیب پستی و بلندی های استان از جهت غرب به شرق، موازی دریای خزر است. رودخانه های بزرگ و کوچکی که در راستای شمالی جنوبی رشته کوه البرز جاری هستند، این رشته کوه را به سه بخش تقسیم کرده اند: بخش غربی، بخش مرکزی و بخش غربی. این استان در مقایسه با سایر مناطق کشور از نظر وجود منابع زیرزمینی گوناگون از استغنای بیشتری برخوردار است.

نام مازندران از کجا می‌آید؟

نام آن در گذشته طبرستان یا تپورستان بوده که نام اقوام باستانی قبل از ورود ماد‌ها به ایران بوده است که تپور‌ها نام داشته است. ریشه کلمه مازندران به ماز به معنی بزرگ و میانه و ایندیرا به معنی جایگاه و مکان و نون آخر به عنوان پسوند است که در کل مازیندیران به معنی جایگاه دیو بزرگ می‌باشد. در شاهنامه فردوسی نیز همین نام استفاده شده است. برخی از تاریخ نگاران نام مازندران را از سه واژ ماز و اندر و آن می‌دانند که به زبان مازندرانی ماز به معنی زنبور عسل است و مازندران را جایی که زنبور عسل در آن زندگی می‌کند می‌دانند. بعضی از تاریخ‌شناسان معتقدند که نام مازندران به جای هیرکانیا به کار برده شده است و برخی دیگر معتقدند که از قرن چهارم قمری نام مازندران برای این سرزمین به کار رفته است.

موقعیت جغرافیایی استان 

دریای خزر در شمال استان واقع شده و استان گیلان در غرب آن و استان گلستان در شرق آن قرار دارد. دو استان سمنان و تهران نیز مرز جنوبی این استان را تشکیل می‌دهند. برپایه آخرین تقسیمات کشوری، از 129 دهستان، 3697 آبادی، 20 شهرستان، 58 شهر و در آخر 55 بخش تشکیل شده است.

شهرهای استان مازندران

استان مازندران یکی از استان‌های پهناور ایران است که دارای شهر‌ها، شهرستان‌ها و روستا‌های زیادی است که با فاصله کمی از یکدیگر قرار گرفته‌اند. آمل، بابل، بابلسر، بهشهر، جویبار، چالوس، کلاردشت، رامسر، ساری، سوادکوه، سیمرغ، عباس آباد، تنکابن، فریدون کنار، قائم شهر، گلوگاه، میان رود، نکا، نوشهر و نور شهرستان‌های استان هستند.

تاریخچه سکونت و اولین تمدن موجود در استان مازندران

غارهای تاریخی هوتو و کمربند (واقع در بهشهر) از نقاط دیدنی هستند و براساس کاوش هایی که در این غارها انجام شده، مشخص شده است که انسان‌های دوره پارینه سنگی میانه و همچنین انسان‌های دوره پارینه سنگی جدید در استان مازندران نیز با شرایطی مشابه به سایر نقاط فلات ایران زندگی می کرده اند. این کاوش‌ها نشان می‌دهند که انسان‌های اولیه در این دوره‌ها، در مناطقی که شرایط اقلیمی مناسب‌تر بوده، مانند کوهپایه‌ها و دامنه‌های شمالی رشته کوه البرز مشغول شکار و جمع آوری و تأمین غذای خود می‌شده‌اند.

این انسان‌ها به جهت بهره مندی بیشتر از امنیت و آسودگی، در غارهایی که از آنها نام بردیم سکونت می‌گزیده‌اند. یک غار دیگر که سال 1369 هجری شمسی در پی عملیات خاکبرداری در مجاورت جاده نکا-بهشهر کشف شد نیز، از دیگر نقاط دیدنی است که این مشاهدات را تأیید می‌کند. آثار مربوط به دوره نو سنگی که در قسمت شرقی استان وجود دارند حاکی از سیر تحول زندگی انسان‌ها در این استان هستند.

ساکنین آن نیز مانند برخی از دیگر ساکنین فلات ایران، از زمانی نزدیک به ده هزار سال پیش، موفق شدند حیوانات چهارپا را رام کرده و تحت انقیاد خود درآورند. پیدایش چنین تغییری باعث شد سبک زندگی ساکنین این منطقه دچار تحولاتی بشود. با ورود به مرحله دامداری از تمدن بشری، به مرور زمان ساکنین آن به سمت زمین‌های آبرفتی حاصلخیز و همچنین جلگه های کنار دریا و دره ها جذب شدند.

مرحله کشاورزی با آغاز خود، زندگی ساکنین این منطقه را بسیار متحول کرد. به تدریج با بهبود یافتن وضع معیشت، خوراک و پیدایش شرایط اقلیمی مناسب، جمعیت افزایش پیدا کرد و نخستین روستاهای ماقبل تاریخ در آن به وجود آمدند. همچنین کهن ترین مردم یکجانشین جهان در استان مازندران ساکن بوده اند.

آب و هوای مازندران

با در نظر گرفتن دو ویژگی دما و میزان بارش، می‌توانیم آب و هوای آن را به دو گونه آب و هوایی تقسیم کنیم: اولی آب و هوای معتدل دریایی و دومی آب و هوای مرطوب کوهستانی که از آن تحت عنوان آب و هوای معتدل و سرد نیز یاد می شود. از علل عمده وجود آب و هوای متعادل می توان به فاصله کم با دریا، وجود رشته کوه های البرز در مرز جنوبی و همچنین پوشش گیاهی متنوع این استان اشاره کرد.

پوشش گیاهی 

پوشش گیاهی استان مازندارن به علت موقعیت جغرافیایی خاص این استان و همچنین جنس خاک و شرایط اقلیمی آن، دارای تنوع زیادی است که شامل جنگل‌های انبوه، چمنزارهای سرسبز و همچنین استپ می‌شود. قرار گیری در همسایگی رشته کوه البرز و همچنین دریای خزر باعث شده که پوشش گیاهی این استان، از خط ساحلی دریای خزر تا قله‌های رفیع کوه ها، به پیروی از شرایط آب و هوایی دامنه شمالی رشته کوه البرز، تنوع زیادی پیدا کرده و به شکل باریکه‌های متمایزی دربیاید.

مازندران دارای صد‌ها گونه گیاه است که به خاطر آب و هوای مختلف مناطق این استان و ساحل‌های شنی و کوهستان‌ها و قله‌های پر از برف و آتش فشان‌های تنوع بسیاری دارد. جلگه‌ها، علفزار‌ها، جنگل‌های هیرکانی و بیشه‌ها که در این مناطق هر کدام پوشش گیاهی خاص خود را دارد. از برنج که محصول کشاورزان بسیاری از مناطق آن است تا باغ‌های پرتغال و نارنگی و نارنج و تمشک‌های کوهی و... که بنا به آب و هوای هر شهر و هر روستا به تولید انبوه می‌رسد.  

پوشش جانوری 

به موجب همین عواملی که در بالا ذکر شد، حیوانات جنگلی، استپی، کوهستانی و جلگه ای همراه با پرندگان مهاجر و همچنین پرندگان بومی و در کنار آن آبزیان استان، باعث شده اند پوشش جانوری از تنوع بالایی برخوردار باشد. از جمله جانوران در استان مازندران می‌توان به این موارد اشاره کرد: پرندگان متعدد از جمله کبک، قرقاول، عقاب و شاهین، انواع پستانداران از جمله خرس، گرگ، گراز، آهو، شغال، پلنگ، گوزن، میش، گربه وحشی، قوچ و همچنین خزندگانی مانند لاک پشت و مار.

علاوه بر این ماهی سفید، ماهی ماش، ماهی سوف، ماهی اورنج، ماهی کپور و ماهیان خاویاری از انواع ماهیان استخوانی و غضروفی ای هستند که در سطح دریای خزر و دهانه رودهایی که به آن می ریزند، وجود دارند و البته اداره شیلات شمال کشور بر آنها نظارت دارد. حیات جانوری در جنگل‌ها و کوهستان‌های این استان تنوع زیادی دارد. حیوانات مختلف مثل خرس و گرگ و گربه وحشی و پلنگ و ببر و روبه و خوگوش و آهو و بز کوهی و خوک وحشی که بعضی از این حیوانات به خاطر شکار بی‌رویه شکارچیان در حال انقراض هستند.  

• پرندگان نیز تنوع زیادی دارند و زندگی بسیار از پرندگان در جنگل‌ها و کوهستان‌هاسپری می‌شود. استان مازندران زیستگاه پرندگانی مثل کلاغ، کرکس، تیهور، قمری، قوش، جغد، قرقاول، حواصیل، شاهین، اردک و قو است که بنا به نوع زندگی هر کدام در کوهستان یا در جنگل یا در کنار دریا زندگی می‌کنند. برخی از پرندگان مهاجر نیز هر ساله در فصل‌های سرد دیده می‌شوند مثل اردک و غاز و پلیکان و چنگر و پرلا که با آغاز فصل گرم به مناطق اصلی زندگی خود کوچ می‌کنند.  
• خزندگان نیز مثل سایر جانوران زیست می‌کنند. مازندران زیستگاه خزندگانی مثل مار و لاک پشت می‌باشد که برخی از این مار‌ها بسیار خطرناک هستند و در مناطق جنگلی زندگی می‌کنند. در رود‌ها و رودخانه‌ها و آبگیر‌ها و دریای خزر نیز انواع ماهی زندگی می‌کند و شغل بسیاری از اهالی صید ماهی است.  

جمعیت استان مازندران

در سرشماری‌ای که در سال 1395 انجام گرفت، جمعیت آن 3283577 نفر تعیین شد که حدود 1.4 درصد از کل جمعیت کشور را دربردارد. 50.37 درصد جمعیت از مردان و 49.63 درصد از جمعیت آن از زنان تشکیل شده است. مازندران از نقطه نظر میزان تراکم جمعیت یکی از پرجمعیت ترین نقاط کل کشور به شمار می رود.

زبان ساکنین استان مازندران

زبان مورد استفاده ساکنین، زبان فارسی و گویش آنها مازندرانی است. این گویش از زبان پارسی میانه که مورد استفاده ایرانیان باستان بوده باقی مانده و در اکثر نقاط رایج است. زبان مازندرانی که از آن تحت عنوان زبان طبری هم یاد می‌شود از زبان ایرانیان باستان به جای مانده و در مقایسه با زبان های دیگر رایج در کشور، به میزان کمتری از زبان های خارجی مانند زبان عربی، زبان تاتاری و یا زبان مغولی تأثیر پذیرفته است.

روز ملی مازندران

در سال 250 هجری قمری، بیست و پنجمین روز از ماه مبارک رمضان، که مصادف با چهاردهمین روز از ماه آبان سال 243 هجری شمسی بود، روز ملی مازندران نامیده شد و از آن زمان روز 14 آبان به عنوان روز مازندارن شناخته می شود. سه عامل عمده وجود دارند که باعث شده موقعیت جغرافیایی وضعیتی استراتژیک پیدا کند:

1. واقع شدن در ساحل جنوبی دریاچه خزر که تحت نام های دریای مازندران، دریای خزر و دریای کاسپین نیز شناخته می شود و وسیع ترین دریاچه جهان است.
2. همسایگی با 4 کشور دیگر که در ساحل دریای خزر واقع شده اند: روسیه، ترکمنستان، آذربایجان و قزاقستان.
3. واقع شدن در سمت شمالی شهر تهران که پایتخت کشور ایران است.

استان مازندران و کریدور بین المللی شمال-جنوب

چندین عامل وجود دارند که باعث شده اند شبکه ارتباطی قدرتمند و وسیعی در مسیر کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب به وجود بیاید. این کوریدور از بندر هلسینکی واقع در فنلاند آغاز شده و با گذشتن از روسیه و بندر لاوان به بندر بمبئی واقع در هند می رسد. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. برخورداری از حق امتیاز حمل و نقل دریایی با کشورهای مجاور که در قسمت شرقی، از طریق منطقه ویژه بندر قدیمی نوشهر و اسکله نفتی نکا و همچنین مجتمع بندری جدید امیر آباد بهشهر انجام می گیرد.
2. متصل بودن به شبکه راه آهن سراسر کل کشور.
3. برخورداری از مزیت داشتن 3 فرودگاه بین المللی در شهرهای ساری، شهر نوشهر و شهر رامسر.
4. وجود 3 جاده شوسه که استان مازندران را به استان تهران متصل می سازند.
5. طرح در حال ساخت و توسعه بزرگراه تهران - شمال که فاصله دو استان تهران و مازندران را به 120 کیلومتر می رساند و دسترسی این دو استان به یکدیگر را سرعت می بخشد.
6. رد شدن خطوط فیبر نوری بین المللی از محدوده استان.
7. علاوه بر این وجود جاده هراز که یک جاده بین المللی است، موجب شده تا میزان تردد این استان بسیار بالا برود.

موسیقی اصیل مازندران چیست؟

موسیقی در مازندران در فصل شالی کاری و در فصل درو در شالیزار‌ها، در جنگل‌ها و دریا و در شادی و عزاداری و در مراسم مذهبی، بخشی از فرهنگ مردم بوده است و همیشه در هر بخش مردم مازندران با سلیقه خود، موسیقی خاص خود را نواخته‌اند. موسیقی مازندران به دو گروه موسیقی بامتر آزاد و موسیقی بامتر معین مقام خوانی تقسیم می‌شود که از شرق تا غرب بامتر آزاد است و در قالب مقام خوانی می‌باشد و با حالت آوازی اجر می‌شود و نام‌های مختلف دارد.

فرهنگ و موسیقی مردم با استان‌های همجوار و مردمان مختلف و تبار‌های مختلف که در این استان زندگی می‌کنند آمیخته شده است. در شرق مازندران وجود خراسان و ترکمن صحرا باعث شده است تا موسیقی ترکمنی در شرق استان رواج پیدا کند. جالب است بدانید که در غرب مازندران موسیقی گیلانی رخنه کرده است. گهره سری، ‌زاری، مقام خوانی، کتولی، چاووش خوانی، نوروز خوانی، تغزیه خوانی از جمله موسیقی‌های استان مازندران است.  

مردم اهل موسیقی مازندران از ساز‌های مختلفی در موسیقی محلی و سنتی خود استفاده می‌کنند که متدوال‌ترین ساز‌های آنان شامل نقاره، کمانچه، سرنا، دوتار، للوا، سه تار، تار و تنبک است که برخی از این ساز‌ها با رقص و آواز همراه است و جزء مراسمات سنتی استان است.  

مراسم و آیین سنتی مازنی ها چگونه است؟

مردم مازندران که بسیار اصیل هستند و از نژاد آریایی نشأت گرفته‌اند دارای مراسم و آیین‌های باستانی زیادی هستند و بعد از اسلام نیز بسیاری از مراسم مذهبی نیز در بین این مردم برگزار می‌شود. جشن‌های بسیاری در هر روستا یا شهر با توجه به آداب و فرهنگ مردم شهر متفاوت برگزار می‌شود.  

• یکی از جشن‌های ایرانی جشن تیرگان است که در سیزده تیرماه که روز تیر در ماه تیر است برگزار می‌شود. جشن تیرگان در کوه دماوند در شهر آمل هر ساله برگزار می‌شود و زرتشتیان زیادی از جا‌های مختلف ایران به این جشن می‌آیند یا در شهر خودشان این مراسم را برگزار می‌کنند.  

• جشن آرش کمانگیر نیز در 12 تا 15 تیر هر سال به مناسبت پرتاب تیر آرش از دماوند به سمت تهران و پایان جنگ‌های چند ساله ایران و توران برگزار می‌شود. بنا به تقویم خورشیدی یا تقویم مازندرانی، در این ایام از تیرماه هر ساله، مراسم جشن آرش کمانگیر برپاست. نوروز بل جشنی است که در 10 تیرماه برگزار می‌شود و مردم آتش نوروزی برپا می‌کنند. بل در مازنی به معنی آتش است. از این نوع جشن‌ها در شهر‌های دیگر ایران مثل کردستان برگزار می‌شود که جشن آگرنوروژی نامیده می‌شود.  
• عید مردگان هر ساله در 26 تیر در روستا‌های استان برپا می‌شود. عید مردگان یا جشن مردگان در روستای امامزاده حسن سوادکوه آداب خاصی دارد که با باور‌های مردم در زمان قدیم ساخته شده است. مردم قدیم معتقد بودند که فریدون شاه پیشدادی به خونخواهی جمشید که پدر فریدون بوده است، ضحاک را در دماوند به بند می‌کشد و مردم با آتش زدن بوته‌ها این جشن را به یکدیگر اطلاع می‌داده‌اند. روز بعد از این جشن مراسم جشن و پایکوبی و مسابقه کشتی بین مردم روستا برگزار می‌شود و روی مزار‌ها شمع روشن می‌کنند.     
• آیین ورفچال از مراسمات روستای آب اسک در جاده هراز است که جزء مراسم منحصر به فرد مازندرانی هاست و در این مراسم و جشن از آب استفاده می‌کنند.
• نوروز ماه آخرین روز از سال باستانی تبری را جشن می‌گیرند و به معنی ماهی است که سر سال نو به دنبال آن می‌آید. مردم دیلمان این جشن را مذماه می‌گویند. بسیاری از مردم معتقدند که نوروز ماه، روز پیروزی فریدون بر ضحاک است که مردم مازندران به یاد کشته شدگان  این نبرد در اطراف خانه‌های خود مشعل روشن می‌کنند. برخی از مردم این جشن را در فروردین ماه و برخی دیگر این جشن را در تیرماه می‌دانند.  
• کشتی لوچو که در تابستان بعد از وجین شالی در برخی از نقاط مازندران، مردم دور هم جمع شده و جشن می‌گیرند و در همان جشن، کشتی لوچو برگزار می‌شود و برنده این مسابقه یک فرش یا یک رأس گاو یا گوسفند برنده می‌شود که اهالی منطقه با کمک هم خریداری می‌کنند.   
• سیزده شو که از مراسم دیگر مردم مازندران است در اواسط آبان برگزار می‌شود. مردم معتقدند که این مراسم برای پیروزی کاوه بر ضحاک یا جشن مهرگان است که مردم در کنار هم جمع شده و با خوردن تنقلات و آجیل تا پاسی از شب در کنار هم هستند. کودکان و جوانان با داشتن ترکه‌ای بلند در دست خود و کیسه‌ای همراه خود به در خانه‌های مردم ‌می‌روند و با لال بازی از آن‌ها تقاضای هدیه می‌کنند.  
• چله شو یلدا که شب اول زمستان را جشن می‌گیرند و مردم در خانه‌های خود و در کنار خانواده خود با خوردن انار و هندوانه و آجیل و ماست سرمای زمستان را از خود دور می‌کنند. مردم معتقدند که با خوردن هندوانه و ماست در شب یلدا، در طول فصل زمستان سردشان نخواهد شد.   

• نوروز خوانی از مراسم دیگر مازندرانی‌ها است که 15 روز قبل از عید نوروز برگزار می‌شود. در روستا‌ها با خواندن شعر و ترانه‌های محلی سال نو را مژده می‌دهند. یک نفر شعر می‌خواند و یک نفر ساز میزد و نفر دیگری بارکش است که کوله پشتی دارد و به در خانه‌های مردم می‌رود و مردم از منازل خود آجیل و شیرینی و کشمش و نخود و پول به آن‌ها هدیه می‌دهند.  
• در تقویم طبری که فرس قدیم می‌گفته‌اند سال 12 ماه دارد و هر ماه 30 روز است که 5 روز باقی مانده از 365 روز سال را پیتک مینامیده‌اند که ماه‌های سال شامل ارکما که آذرماه ما می‌باشد و در ادامه آن دما یا دیما، وهمن ما، نوروز ما یا نرزما یا عیدما، سیوما یا فردین ما، کرچ ما، هر ما، تیرما، مردال ما یا ملارما، شرویر نما یا شروین ما، میرما، اونما است.  

 نقاط گردشگری، مکان‌های دیدنی و جاذبه‌های طبیعی استان 

دریای کاسپین با سواحل مطبوع و دلپذیر خود در شمال این استان، در کنار پارک های جنگلی و کوهستانی در دامنه ها، قله دماوند که به بام ایران شهرت داشته و  ارتفاع آن به 5670 متر می‌رسد، چشمه های آب معدنی گرم و سرد بی شمار، غارها، رودخانه ها، چشمه‌های زیبا، آبشار ها و همچنین تالاب ها بخصوص تالاب میانکاله (شبه جزیره میانکاله) که در بهشهر واقع شده، بیشتر از هشتصد اثر باستانی و تاریخی از جمله مجموعه های تاریخی واقع در شهر آمل، شهر ساری و همچنین شهر چالوس.

از سایر نقاط دیدنی استان که مورد توجه گردشگران داخلی و توریست های خارجی قرار دارند، می توان به موزه ی شهر بابل، تماشاگه خزر کاخ رامسر، موزه ی تاریخ طبیعی خشکه داران در جاده ی اصلی تنکابن-چالوس، مجموعه ی فرهنگی کندلوس کجور نوشهر و بنیاد علمی مهندس حریری بابل اشاره کرد.

استان مازندران؛ قطب گردشگری کشور

استان مازندران قطب گردشگری کشور و یکی از برجسته ترین استان ها در زمینه طبیعتگردی است که موقعیت طبیعی خاص و همچنین موقعیت جغرافیایی این استان نقش عظیمی در این موضوع دارد. هر سال قریب به دوازده میلیون تن گردشگر داخلی و چندین هزار گردشگر خارجی جهت تفریح و سپری کردن تعطیلات به استان مازندران مراجعه و از نقاط دیدنی آن بازدید می کنند.

استان مازندران در طول تاریخ مورد توجه بسیاری از اقوام بوده است و به همین خاطر آثار باستانی و تاریخی و فرهنگی زیادی از اقوام مختلف در این استان باقی مانده است که بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی را به سمت خود می کشد. 

جاذبه های فرهنگی و تاریخی استان مازندران

مشهد میر بزرگ که به دوره صفویان تعلق دارد یک عمارت قدیمی است که در سبزه میدان آمل قرار گرفته است. ساختمان میر بزرگ یک آرامگاه است که به قرن هشتم قمری برمی‌گردد و در دوره صفویان تکمیل شده است. ویژگی‌های زیبای معماری و طراحی و کاشی کاری اصیل ایرانی در داخل و خارج بنا نشان از شاهکاری در زمان خود بوده است. کتیبه‌های زیبا با خط کوفی و اتاق‌ها با سبک معماری ایرانی و مدرسه و خانقاه و عمارت زیبای این آرامگاه برای گردشگران جذاب و دیدنی است.  

خانه نیمایوشیج شاعر بلند آوازه ایرانی

خانه نیما یوشیج که به دوران قاجار تعلق دارد در روستای یوش قرار دارد که نیما یوشیج در زمان حیاتش در این خانه زندگی می‌کرده است و سازنده این خانه ناظم الایاله بوده که در محله لالوی یوش آن را ساخته است. خانه نیما یوشیج دارای سه ورودی و اتاق شاه نشین و اتاق‌های دیگر است که آجرکاری و گچ کاری و تزئینات زیبای این خانه برای گردشگران و مسافرانی که به این منطقه سفر می‌کنند جزء جاذبه‌های گردشگری به حساب می‌آید.  

• مجموعه بنا‌های افغان نژاد که در روستای قره تپه در شهرستان بهشهر واقع شده است مربوط به دوران قاجار است. این مجموعه دارای یک حمام زیبا و سه عمارت بزرگ است که دارای سه طبقه با پنجره‌های ارسی است که با تزئینات شیشه‌ای زیبا و تراس‌ها و طاق‌های قوسی زیبا که از دوران قاجار به یادگار مانده است. حمام این مجموعه دارای راهروی ورودی و سربینه و سرویس بهداشتی است که طرح‌های گل و گیاه و زیبا روی دیواره‌های آن و گچبری‌های این حمام دیده می‌شود.  

• خانه شهریاری در شهرستان بهشهر در منطقه‌یانه سر است که به دوره قاجار تعلق دارد و مقر حکومت سردار رفیع‌یانه سری یا سردار رفیع‌یانسری بوده است. خانه شهریاری در سال 1391 توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مرمت و بازسازی شد و در سال 1381 نیز جزء آثار ملی ایران ثبت شده بود. خانه شهریاری یکی از جاذبه‌های گردشگری است که علاقمندان زیادی را به خود جذب کرده است.  
• خانه کلبادی ساری که به دوره قاجار تعلق دارد خانه منوچهر خان کلبادی بوده است که در چهار راه برق شهر ساری در محله آب انبار می‌باشد. این خانه به دستور سردار جلیل که از فرماندهان ارتش بود ساخته شد و نام‌امیریه معروف شد که پسر بزرگش بود. خانه کلبادی دارای بخش اندرونی و بیرونی و معماری زیبای دوره قاجار است که اتاق شاه نشین و دیگر اتاق‌ها با تزئینات و نقاشی و... بسیار زیبا و دیدنی است. این خانه از سال 1370 در اختیار سازمان میراث فرهنگی کشور است.

باداب سورت

باداب سورت در بخش چهاردانکه شهرستان ساری در روستایی به نام ارست قرار دارد. این زیبایی طبیعی یک چشمه پلکانی تراورتنی است که به عنوان دومین چشمه آب شور جهان شناخته می‌شود. ارتفاع باداب سورت از سطح دریا 1841 متر است و در پیرامون این چشمه انواع درخت‌های زرشک وحشی و درخت‌ها و جنگل‌های سوزنی برگ را پوشانده است. آب‌های این چشمه‌ها از نظر حجم آب و رنگ و بو و مزه متفاوت است. آب‌های ترش مزه و نارنجی رنگ و قرمز رنگ یا آب‌های زرد رنگ و رسوب آهن در این آب‌ها و چشمه‌ها از ویژگی‌های منحصر به فرد باداب سورت است.  

سد شیاده

سد شیاده که در شهر بابل در روستای شیاده قرار دارد یک سد خاکی است که هسته رسی دارد. سد شیاده برای پیاده روی و گشت و‌گذار در جنگل‌های اطراف آن و استفاده از قله‌های نزدیک به سد شیاده و ماهیگیری و قایق سواری برای گردشگران بومی و غیربومی جذابیت دارد. یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری این منطقه سقاتالار شیاده است.