انواع طناب کوهنوردی | راهنمای خرید انواع طناب کوهنوردی و آشنایی با کاربرد آنها

طناب، بخش اصلی تجهیزات کوهنوردی است. طناب‌های کوهنوردی می‌توانند نجات دهنده شما در شرایط سخت باشند و امنیت و ایمنی را در موقعیت‌های مختلف فراهم کنند. این طناب‌ها بسیار مقاوم بوده و در شرایط سخت در طول سفرهای کوهنوردی مورد استفاده قرار می‌گیرند. طناب‌های کوهنوردی در اندازه، انواع و قطرهای مختلف تولید می‌شوند. ساختار آنها به گونه‌ای است که از دو قسمت ساخته شده‌اند، یک هسته داخلی و یک غلاف بیرونی. در ادامه انواع طناب کوهنوردی و کاربرد آنها را شرح داده‌ایم.

انواع طناب کوهنوردی

انواع مختلفی از طناب کوهنوردی در بازار موجود است که هر کدام ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند. در این مقاله پرکاربردترین طناب‌های کوهنوردی از جمله طناب‌های دینامیک، طناب‌های استاتیک و ... را معرفی می‌کنیم.

انواع طناب کوهنوردی از نظر کاربرد

کوهنوردان ممکن است در شرایطی مانند بالا رفتن از دیوارهای سنگی بزرگ یا صعود به قله و ارتفاعات به انواع طناب کوهنوردی نیاز داشته باشند. طناب‌های کوهنوردی را از دو نظر دسته بندی کردیم؛ یکی از نظر کاربرد و دیگری ساختار. در این قسمت به معرفی و بررسی انواع طناب کوهنوردی از نظر کاربرد می‌پردازیم.

طناب کوهنوردی دینامیک

طناب دینامیک جزو محبوب‌ترین و همه‌کاره‌ترین انتخاب‌ها برای کوهنوردان است. آنها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در اثر فشار‌های ناگهانی کشیده می‌شوند و نیروی منتقل‌شده به کوهنورد و تجهیزات او را کاهش می‌دهند. این خاصیت ارتجاعی به جذب انرژی تولید شده در هنگام سقوط کمک می‌کند و خطر آسیب را به حداقل می‌رساند. طناب‌های دینامیک معمولا برای مسیرهای کوهنوردی که احتمال سقوط در آن وجود دارد، استفاده می‌شوند. آنها همچنین برای سبک کوهنوردی ورزشی، یخ نوردی و کوهنوردی آلپاین مناسب هستند.

طناب کوهنوردی استاتیک

از طرف دیگر طناب‌های استاتیک، وقتی تحت فشار قرار می‌گیرند، کشش قابل توجهی ندارند. آنها عمدتا برای شرایطی استفاده می‌شوند که در آن حداقل طول نیاز است، مانند راپلینگ (پایین و بالا رفتن از طناب) و حمل بارهای سنگین. طناب‌های استاتیک، استحکام و دوام بسیار خوبی داشته و برای عملیات نجات، صعود ثابت و سیستم‌های لنگر ایده آل هستند. با این حال، به دلیل عدم خاصیت ارتجاعی، نباید از آنها برای صعود سرطناب (Lead climbing) یا برای گرفتن فرد سقوط کننده (Catch Climbing) استفاده کرد.

انواع طناب کوهنوردی از نظر ساختار

طناب‌های کوهنوردی معمولا از جنس نایلون یا ترکیبی از نایلون و سایر الیاف مصنوعی ساخته می‌شوند. آنها دارای طرح بافته یا پیچ خورده برای ایجاد استحکام و دوام هستند. طناب‌های کوهنوردی همچنین دارای یک غلاف محافظ بوده که یک لایه بیرونی است که از هسته طناب در برابر سایش و آسیب محافظت می‌کند. غلاف معمولا از یک ماده نایلونی یا پلی استر محکم بافته شده که استحکام و دوام بیشتری را ارائه می‌دهد.

طناب انفرادی (Single climbing Rope)

همانطور که از نام آن پیداست، شما با یک طناب از کوه بالا می‌روید و تمام تجهیزات خود را به یک طناب متصل می‌کنید. مزیت آن در سادگی آن است و برای مسیرهای مستقیم‌تر و راپلینگ‌های کوتاه‌تر مناسب است. بیشتر مبتدیان با طناب انفرادی شروع می‌کنند. این طناب‌ها ضخیم و بادوام بوده و برای عملیاتِ حمایت (Belay) مناسب هستند. طناب‌های سینگل با علامت '1' در انتهای طناب مشخص شده‌اند. طول 60 متر و قطر بین 9.4 تا 10.2 میلی‌متر برای اکثر مبتدیان مناسب است.

موارد استفاده طناب انفرادی کوهنوردی:

• سنگنوردی سالنی
• کوهنوردی ورزشی
• صعود قرقره (Top rope climbing)
• برخی از رشته‌های آلپاین

نیم طناب (Half Rope)

این نوع، طناب‌هایی هستند که اگر به صورت یخ نوردی می‌کنید احتمالا با آن آشنا شده‌اید. این سیستم به این معنی است که شما همیشه به دو طناب بسته می‌شوید، اما فقط یک رشته طناب را به هر قطعه محافظ می‌بندید. بسیاری از کوهنوردان سبک کلاسیک از نیم طناب (همچنین به نام طناب دوبل یا دوتایی نیز شناخته می‌شود)، به جای طناب سینگل برای کمک به کاهش کشش طناب در مسیرهای نامتعارف استفاده می‌کنند. برای پایین آمدن‌های اضطراری از کوه، طول آن را دوبرابر در نظر می‌گیرند.

این طناب‌ها از 9 تا 8 میلی متر قطر داشته و بسیار نازک هستند و همچنین کشش زیادی دارند! این بدان معنی است که آنها مقدار نیرویی را که به قطعات محافظ وارد می‌شود، کاهش می‌دهند، این امر می‌تواند عامل تاثیرگذاری در هنگام استفاده از تجهیزاتی مانند پیچ یخ (ice screw) یا سایر محافظ‌ها باشد.

باید از نیم طناب به صورت جفت استفاده شود؛ کوهنوردی تنها با یک طناب خطرناک است. نیم طناب‌ها با علامت ½ مشخص می‌شوند. هنگام خرید نیم طناب دقت کنید که رنگ‌ها از هم متفاوت باشند؛ تا بتوانید آنها را در تاریکی از هم تشخیص دهید.

موارد استفاده نیم طناب کوهنوردی:

• صخره نوردی
• کوهنوردی آلپاین

طناب دوقلو (Twin rope)

طناب‌های دوقلو طوری طراحی شده‌اند که در هنگام کوهنوردی دو سر آن به یک کارابین متصل می‌شوند. از این لحاظ نباید با نیم طناب اشتباه گرفته شود. نیم طناب‌ها نمی‌توانند به صورت جدا به تجهیزات متصل شوند. یعنی بر خلاف نیم طناب باید هر دو طناب را به تمام قطعات وصل کنید. مزیت آن این است که یک طناب را می‌توان بین دو نفر تقسیم کرد.

چه تفاوتی بین هر یک از طناب‌های کوهنوردی هست؟

تفاوت اصلی بین طناب‌های دوقلو و نیم طناب در نحوه طراحی آنها برای استفاده است. هنگام استفاده از طناب‌های دوقلو، هر دو طناب را به یک قطعه تجهیزات حفاظتی متصل می‌کنید. در مقابل، هنگام استفاده از طناب‌های نیمه، هر طناب را به قطعات حفاظتی مختلفی می‌بندید. طناب‌های دوقلو در مسیرهای مستقیم به خوبی کار می‌کنند؛ در حالی که نیم طناب‌ها برای مسیرهای پرپیچ و خم خوب هستند.

در هنگام انتخاب طناب کوهنوردی به چه نکاتی دقت کنیم؟

هنگام انتخاب طناب کوهنوردی باید چندین فاکتور را در نظر گرفت. قطر طناب تعیین کننده وزن، جابجایی و دوام آن است. طناب‌های نازک به طور کلی سبک‌تر و انعطاف پذیرتر بوده و برای صعود فنی ایده آل هستند. با این حال، ممکن است دوام کمتر و حساسیت بیشتری نسبت به سایش داشته باشند. طناب‌های ضخیم‌تر، سنگین‌تر و محکم‌تر هستند، و در موقعیت‌های سخت، مقاومت بالاتر و سختی بیشتری در برابر سایش دارند.

طول طناب کوهنوردی نیز بسته به نوع صعودی که انجام م‌ شود بسیار مهم است. طول طناب استاندارد بین 60 تا 80 متر است که معمولا از طناب‌های کوتاه‌تر برای صعود تک مرحله‌ای و از طناب‌های طولانی‌تر برای مسیرهای چند مرحله‌ای استفاده می‌شود. اطمینان از مناسب بودن طول انتخاب شده برای اهداف صعود مورد نظر و در دسترس بودن لنگرها یا ایستگاه‌های مهار در مسیر انتخابی ضروری است.

نحوه نگهداری از طناب‌های کوهنوردی

فاکتور مهم دیگری که باید در نظر گرفت، نحوه نگهداری از طناب است. طناب‌ها انواع خشک و غیر خشک دارند. طناب‌های خشک برای دفع آب طراحی شده‌اند و کمتر مستعد یخ زدگی و جذب آب بوده که این ویژگی می‌تواند استحکام و هندلینگ آنها را کاهش دهد. این طناب‌ها به‌ویژه در یخ‌نوردی و کوهنوردی مفید هستند، زیرا احتمال قرار گرفتن در معرض رطوبت وجود دارد. طناب‌های غیر خشک معمولا مقرون به صرفه‌تر اند، اما ممکن است در شرایط مرطوب نیاز به مراقبت و توجه بیشتری داشته باشند.

علاوه بر این، طناب‌های کوهنوردی دارای گواهینامه‌های مختلفی مانند UIAA و EN هستند. این گواهینامه‌ها تضمین می‌کنند که طناب‌ها استانداردهای ایمنی خاصی را رعایت کرده و تحت آزمایش‌های دقیق قرار گرفته‌اند. انتخاب طناب‌هایی که توسط سازمان‌های معتبر تایید شده‌اند، برای اطمینان از کیفیت و قابلیت اطمینان آنها ضروری است.

مراقبت و نگهداری مناسب از طناب‌های کوهنوردی برای طول عمر و ایمنی آنها بسیار مهم است. طناب‌ها باید به طور مرتب از نظر علائم ساییدگی، مانند نواحی فرسوده یا آسیب دیده، بررسی و در صورت لزوم تعویض شوند. خاک، گرد و غبار و شن نیز می‌توانند روی سطح طناب جمع شده و باعث افزایش اصطکاک و کاهش طول عمر آن شوند. تمیز کردن طناب‌ها با آب و صابون ملایم و نگهداری آنها به دور از نور خورشید و رطوبت می‌تواند به حداکثر عملکرد و دوام آنها کمک کند.

طناب‌های دینامیک به دلیل خاصیت ارتجاعی و تطبیق پذیری خود به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالی که طناب‌های استاتیک در شرایطی که نیاز به حداقل کشیدگی دارند، برتری دارند. انواع طناب کوهنوردی می‌توانند چالش‌های خاص کوهنوردی را برطرف کنند. هنگام انتخاب طناب کوهنوردی باید عواملی مانند قطر، طول، نحوه نگهداری، گواهینامه‌ها و ... را در نظر گرفت. با انتخاب طناب مناسب و نگهداری خوب از آن، کوهنوردان می‌توانند با اطمینان با چالش‌های مختلف مقابله کرده و با خیال راحت به کوهنوردی بپردازند.