کامل ترین راهنمای سفر به کویر و نکات مهم کویرگردی

کویر دارای زیبایی‌های زیادی است و در سال‌های اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده است که دوست دارند به این نقاط طبیعی سفر کرده و از زیبایی‌های آن لذت ببرند. سفر‌های گردشگری به کویر بسیار هیجان‌انگیز و اسرار‌آمیز خواهد بود و افراد برای روبرو شدن با این مناطق به وسایل و آمادگی‌هایی نیاز دارند. در ادامه کامل ترین راهنمای سفر به کویر و نکات مهم کویرگردی برای علاقه‌مندان به کویر آورده شده است.

راهنمای سفر به کویر 

برای افرادی که برای بار اول است که به کویر سفر می‌کنند و یا آشنایی با کویر ندارند توصیه می‌شود با افراد باتجربه و یا با تور‌های گردشگری که در این زمینه فعال هستند به این مناطق سفر و از زیبایی‌های آن لذت ببرند. البته نوع توری که با آن به سفر کویر می‌روید نیز بسیار مهم است. سعی کنید تور گردشگری را انتخاب کنید که تجارب زیادی در این زمینه داشته باشد.

کویرگردی و همراهی یک راهنما

در زمانی که به تنهایی یا به صورت غیر حرفه‌ای به کویرگردی می‌روید، بهتر است با همراهی تور‌های کویرگردی عازم شوید و در غیر این صورت حتما یک راهنمای خوب به همراه داشته باشید.  یک راهنمای خوب می‌بایست شرایط ذیل را دارا باشد:

• راهنمایی که شما را همراهی می‌کند باید بر مواردی چون راه‌ها و مسیر‌ها، آشنایی به موقعیت جغرافیایی کویر، محل قرار گرفتن چشمه‌های آب، چاه‌ها، دریاچه‌ها، عوارض طبیعی و کوه‌هامسلط باشد.
• راهنما می‌بایست مسیر‌های عبور خودرو و نقاط ممنوعه برای خودرو را بداند و شما را راهنمایی کند.  اگر قصد خودرو سواری بر روی دریاچه‌های نمک را دارید، راهنما می‌بایست بداند که در چه مناطقی از دریاچه این کار ممکن است و شما را هدایت کند.
• همچنین نوع مواد در خاک کویر در عبور از کویر مؤثر است. برای مثال سولفات سدیم که در خاک برخی مناطق کویر زیاد یافت می‌شود باعث پوکی خاک و گیر افتادن ماشین شده و یا خاک رس در مواقع بارانی سبب می‌شود که ماشین بکسباد کند و درجا بزند.
• از مهم‌ترین نکاتی که یک راهنما می‌بایست بداند وضعیت ستارگان و مسیریابی بر اساس وضعیت قرارگیری آن‌ها در فصل‌های مختلف سال است.

بهترین زمان سفر به کویر

به صورت کلی فصل بهار و پاییز بهترین موقع برای رفتن به کویر است. در این مواقع کویر آب و هوای متعادل‌تری دارد و نیاز نیست لوازم و تجهیزات زیادی با خود ببرید. بسیاری از افراد نیز در فصل زمستان کویرگردی می‌کنند البته در زمستان باید تجهیزات کامل‌تری به همراه داشته باشید. در کویر بهتر است زمان‌های مناسب برای پیاده روی را انتخاب کنید. بهترین زمان برای پیاده روی در کویر، اوایل صبح قبل از گرم شدن هوا و یا اواخر روز و در هنگام غروب آفتاب خواهد بود.

نکات مهم کویرگردی

اکثر حیوانات و جانوران در بیابان و کویر شب‌ها فعالیت می‌کنند، عقرب‌ها، مار‌ها، عنکبوت و رتیل‌ها و دیگر حیوانات وحشی. پس مواظب باشید کجا می‌نشینید یا در کجا پای می‌گذارید و به چه چیزی دست می‌زنید. به محض اینکه دچار مشکلی شدید و یا کوچکترین گزشی اتفاق افتاد به پزشک مراجعه کنید. (معمولا در نزدیک اردوگاه یا در تور سفری یک پزشک یا تیم پزشکی وجود دارد) قبل از مسافرت آب و هوا را بررسی کنید، آب و هوای کویر و بیابان به گونه‌ای است که ناگهان تغییر می‌کند، همیشه آب و هوا را بررسی کرده و با آمادگی کامل حرکت کنید. در ادامه تعدادی از اصول و نکات مهمی که لازم است هنگام سفر در بیابان و کویر گردی رعایت کنید آورده شده است.

قبل از رفتن برنامه داشته باشید

 شما باید به طور کاملا دقیق برنامه ریزی کنید و بدانید که چه زمانی می‌خواهید به کویر یا بیابان بروید؟ با چه کسانی می‌روید؟ و چه زمانی باز می‌گردید؟ این اطلاعات را همیشه با یک فرد دیگر ( که با شما در سفر همراه نیست) هم به اشتراک بگذارید.

به هیچ وجه تنها نمانید! 

هرگز تنهایی به بیابان و کویر سفر نکنید! حداقل یک نفر همراه داشته باشید. بیابان و کویر، طبیعت وحشی هستند و شما در آنجا نا آشنا هستید و تسلط به محیط ندارید و انواع خطرات شما را تهدید می‌کند. این خطرات شامل گم کردن مسیر، گیر کردن در گل و باتلاق، افتادن از ارتفاعات، حمله حیوانات و یا حتی ممکن است از جانب انسان‌های دیگر باشد ولی تعداد بالا، به بقا و سالم ماندن در انواع خطرات کمک می‌کند. این مکان‌ها معمولا دارای مناظر شبیه به هم هستند و شما به راحتی گم می‌شوید، پس همیشه نقشه و GPS همراه خود داشته باشید.

با حیوانات کویر و نحوه برخورد با آنها آشنا شوید

یکی از موارد و نکات ایمنی که در کویرگردی و سفر به کویر باید بدانید و حتما آن را رعایت کنید، شناخت انواع حیوانات در کویر است. این که این حیوانات و موجودات را بشناسید و چگونه با آن‌ها رفتار کنید بسیار مهم است.  یکی از حیواناتی که در کویر زندگی می‌کنند شتر‌ها هستند. این حیوان می‌تواند در پیدا کردن آب به شما کمک کند. شتر در هنگام غروب آفتاب برای نوشیدن آب به سمت آن حرکت می‌کند و شما در شرایط بحرانی می‌توانید با تعقیب شتر به آب برسید.

• سوسمار‌ها و بخصوص بزمجه‌ها نیز یکی دیگر از حیوانات کویر هستند. این حیوانات خطرناک بوده و تا جایی که می‌شود می‌بایست از آن‌ها دوری کرد. از حیوانات واقعا ترسناک و خطرناک کویر عقرب‌ها هستند، از مواردی که می‌بایست در مورد عقرب‌ها بدانید این است که در چه مکان‌هایی زیاد وجود دارند و در چه زمان‌هایی از روز بیشتر بیرون می‌آیند و ممکن است به شما آسیب بزنند. بهتر است علاوه بر این موارد مراقبت‌های اولیه در مقابل عقرب زدگی را نیز یاد بگیرید تا در موقع لزوم بتوانید به خوبی اقدام کنید.
• بعضی از انواع مار‌ها نیز در کویر زندگی می‌کنند و بهتر است آشنایی کافی برای شناسایی مار‌های سمی و غیر سمی را داشته باشید و کمک‌های اولیه در این مورد را نیز فرا گیرید.

انواع گیاهان کویری را بشناسید

از دیگر مواردی که آشنایی با آن‌ها در کویرگردی به کار شما خواهد آمد شناخت انواع گیاهان و کاربرد‌های آنان است. ریشه بعضی از گیاهان موجود در کویر دارای آب فراوانی بوده که در هنگام کم آبی یا بی‌آبی می‌تواند به شما کمک کنند. چوب بعضی از گیاهان نیز می‌تواند آتشی بسیار عالی و پرحرارت برای شما فراهم آورد. بعضی دیگر از گیاهان کویر، نیز سمی و غیرقابل استفاده هستند و در صورتی که از آن‌ها به طور اتفاقی استفاده کنید ممکن است موجب بیماری یا حتی مرگ شود.

آب کافی به همراه داشته باشید

تشنگی و بی‌آبی یکی از نکاتی است که به راحتی انسان را در کویر از پای در می‌آورد و قبل از شروع و به را افتادن حتما دو برابر احتیاج و اندازه مصرفی آب به همراه خود داشته باشید. البته بهتر است راه‌های بدست آوردن آب در کویر چه به صورت مصنوعی و چه به صورت طبیعی را یاد بگیرید و از آن در مواقع اضطراری استفاده کنید. همراه داشتن آب در بیابان و کویر بسیار مهم است.  حتما با خود آب همراه داشته باشید.

پیشنهاد می‌شود روزی یک گالن (حداقل 4 لیتر) آب بنوشید. مخصوصا در فصل‌های گرم مانند تابستان. آب و هوای این مناطق به شدت گرم است و آب بدن شما سریع تبخیر می شود، علاوه بر هوای گرم، شما به علت جنب و جوش و داشتن فعالیت ورزشی به سرعت عرق کرده و آب بدن خود را از دست می‌دهید، برای همین احتمال گرما زدگی و هایپوترمی (کم آب شدن بدنتان) زیاد است، حتی ممکن است از ادامه ی مسافرت باز بمانید،  پس زیاد آب نوشیدن را جدی بگیرید! اگر دچار کم آبی شدید، غذا نخورید، سیگار نکشید، صحبت نکنید.

غذای کافی به همراه داشته باشید

با خود غذا به همراه داشته باشید، به همراه داشتن غذا با خود، هم انرژی شما را افزایش می‌دهد، هم روحیه‌ی شما را بالا می‌برد. درصورت نداشتن تغذیه مناسب در سفر، طبعا دچار افت فشار، قند و ضعف می‌شوید و نمی‌توانید از مسافرت خود لذت ببرید، پس حتما علاوه بر غذای کافی، بسته غذایی اضافی، کنسرو تن ماهی یا مرغ، شیرینی خشک، برگه‌ی میوه جات، مکمل‌های غذایی داشته باشید.

لباس‌های مورد نیاز

برای سفر به کویر، به لباس‌هایی نیاز دارید که برای این منطقه مناسب باشد و معمولا لباس‌های که برای سفر انتخاب می‌کنید بایستی خواصی همچون پوشاندن بدن در مقابل آفتاب، گرمای کویر، محافظت در برابر حشرات و خزندگان را دارا باشد.  البته نباید فراموش کنید که این لباس‌ها می‌بایست تعرق معمولی بدن را نیز حفظ کند. در این موارد توصیه می‌شود که از لباس‌های با رنگ‌های روشن و سبک که از الیاف طبیعی چون پنبه تولید شده‌اند استفاده شود.

 کفش مناسب

پا‌های شما بسیار حساس هستند و اگر مشکلی در کویر برای آن‌ها پیش بیاید از ادامه‌ی راه باز خواهید ماند. پس برای سفر به دل کویر بهتر است تا بهترین کفش‌های خود را استفاده کنید که البته کفش مورد نیاز برای کویر پوتین‌های سبک می‌باشند.  پوتین‌های شما علاوه بر محافظت از پا‌ها در برابر زخمی شدن، از آن‌ها در برابر نیش‌های مار و عقرب نیز محافظت خواهد کرد. البته پوتین‌ها به علت بلند بودن لبه‌های آن نیز از زانو‌های شما نیز محافظت خواهد کرد و البته باید این نکته را هم یادآور شویم که به هیچ وجه با پای برهنه در کویر هوس پیاده روی نکنید چون به مرور پا‌ها دچار سوختگی سایشی شده و شما را از ادامه راه باز می‌دارند.

شلوار مناسب

بهترین نوع و مدل شلوار برای پوشیدن در کویر شلوار‌های مدل ارتشی می‌باشد که به علت گشاد بودن کافی، جنس صد در صد پنبه‌ای، داشتن جیب‌های زیاد، بند مخصوص در بالای مچ پا و ضخیم بودن پارچه در قسمت زانو‌ها و نشیمن گاه بسیار مناسب است.

لوازم محافظت از پوست

آفتاب و اشعه‌های آن امکان دارد به صورت‌های مختلفی به بدنتان آسیب وارد کنند، بدن شما می‌تواند با تابش مستقیم آفتاب، گرمای جذب شده توسط شن‌ها، باد‌های گرم به همراه شن‌های داغ و بازتاب نور خورشید تابیده شده به زمین آسیب ببیند. برای در‌امان ماندن از این آسیب‌ها شما می‌توانید با استفاده از کلاه‌های لبه دار، روسری‌ها و یا شال‌های بلند و از جنس نخ، عینک‌های آفتابی اصل و مناسب، کرم‌های مخصوص و ضد آفتاب‌ها از پوست و بدنتان محافظت کنید.

برای حفاظت از پوست صورت و دست‌هایتان لازم است از کرم‌های ضد آفتاب مناسب استفاده کنید. کرم‌های ضد آفتاب با جذب اشعه ماورای بنفش خورشید و یا متفرق کردن این اشعه‌های مضر برای پوست بدن از آن در برابر آفتاب محافظت می‌کند. این نوع کرم‌ها با توجه به قدرتشان در جذب و یا متفرق کردن اشعه‌های مضر دسته‌بندی می‌شوند. سعی کنید در زمان پیاده روی پس از مدتی دوباره از این کرم‌ها استفاده کنید تا قدرت محافظت‌شان بیشتر شود ولی لازم است بدانید در انتخاب کرم ضد آفتاب برای کویر از ضد آب و ضد عرق بودن کرم‌ها نیز مطمین شوید.

در پایان کویر و بیابان دارای نوسانات هوایی زیاد و تفاوت دمای بسیار بالا بین شب و روز هستند. برای طول روز حتماً کلاه، عینک آفتابی استاندارد، کرم ضد آفتاب و اگر قرار است برای بازدید از منظره‌ی شب در این مناطق باشید، برای شب ژاکت، لباس گرم و پتوی مسافرتی داشته باشید. لباس‌های رنگ روشن بپوشید، چون گرما و نور خورشید را کمتر جذب می‌کنند. از جریان‌های آب حرکت نکنید، شدت آن‌ها سریعتر از آن چیزی است که به نظر می‌آید و ممکن است محدوده باتلاقی باشد !مراقب سیل‌های ناگهانی باشید. این مناطق به صورت ناگهانی دچار باران، سیل و یا حتی زلزله می‌شوند، برای این مسائل آماده باشید و دنبال پناهگاه بگردید.