انواع کوهنوردی | معرفی کامل انواع رشته های ورزشی در کوهنوردی

هزاران کوه در جهان وجود دارند که همه با ویژگی‌های منحصر به فردی، چالش‌ها و هیجانات خاص خود را دارند. کوهنوردی (Mountaineering) هم همانطور که از اسمش پیداست فعالیتی است در کوه انجام می‌گیرد و شامل سنگ نوردی، دیواره نوردی، دره نوردی، غار نوردی، یخ نوردی و ... می‌باشد. اگر میان این همه رشته ورزشی، کوهنوردی را انتخاب کرده‌‌‌‌ا‌ید، لازم است بدانید این رشته از چه شاخه‌هایی تشکیل شده است و علاقه شما در کدام رشته است. تمرکز ما در این مقاله در مورد انواع کوهنوردی و معرفی شاخه ‌های آن است.

معرفی انواع کوهنوردی

کوهنوردی ورزشی است که به اشکال مختلف انجام می‌شود. از صعود تکنیکی بر روی صخره های شیب دار گرفته تا پیاده روی در میان قله‌های برفی، تماما جزئی از انواع رشته‌های کوهنوردی محسوب می‌شوند. اگر به کوهنوردی علاقه دارید و قصد دارید کوهنوردی را به عنوان رشته ورزشی خود انتخاب کنید. بهتر است با انواع کوهنوردی آشنا شوید و بدانید این رشته از چند بخش تشکیل شده است.  در ادامه به معرفی برخی از محبوب ترین انواع کوهنوردی پرداخته‌ایم:.

یخ نوردی (Snow ice climbing)

اگر از آن دسته افرادی هستید که به آب و هوای سرد و ورزش‌های چالشی علاقه دارید، یخ نوردی مناسب شما است. این رشته یکی از انواع رشته‌ های کوهنوردی است که آدرنالین و هیجان زیادی به شما منتقل می‌کند. در یخ نوردی (Snow ice climbing) ورزشکاران با یخچال‌های طبیعی و مصنوعی و آبشارهای یخ زده سروکار دارند. در این رشته باید یاد بگیرید که چگونه با چالش‌هایی مثل سرما و یخبندان و مسیرهای لغزنده رو  به رو شوید. این ورزش به دو دسته تقسیم می‌شود. دسته اول یخ نوردی آبی و دسته دوم یخ نوردی کوهستانی. یخ نوردی آبی روی تکه یخ‌ها و صخره‌ها انجام می‌شود که زیر آن‌ها آب جریان دارد. اما یخ نوردی کوهستانی در مسیرهای کوهستانی انجام شده و هدف رسیدن به قله است. 

تجهیزات ضرروری یخ نوردی

• کلاه یا هلمت
• هارنس (Harness) 
• کرامپن
• پیچ یخ
• تبر یخ
• طناب یخنوردی

دره نوردی (Canyoning)

دره نوردی (Canyoning) هم یکی از انواع کوهنوردی است و به طی کردن دره‌‌های عمیق گفته می‌شود. در مسیر حرکت آبشارهای کوچک و بزرگ، حوضچه‌ها و نهرهای زیادی وجود دارند. پریدن و شیرجه زدن در حوضچه‌ها هیجان دره نوردی را چندین برابر می‌کند. در تمام فصول می‌توانید این ورزش را انجام دهید؛ اما فصل تابستان بهترین زمان برای لذت بردن از دره نوردی است.

تجهیزات ضروری دره نوردی

• کفش مناسب
• کلاه ایمنی
• دستکش
• لباس شنا
• طناب استاتیک
• کیسه طناب
• کیسه ضد آب
• ابزار آفرود
• هارنس (Harness)
• کارابین (Carabiner)

سنگ نوردی (Rock climbing)

سنگ نوردی (Rock climbing) ورزش و تفریحی است که ورزشکاران به وسیله طناب و ابزارهای مخصوص از صخره‌های طبیعی و دیوارهای سالنی بالا می‌روند. در سنگ نوردی، ورزشکاران تلاش می‌کنند با بالا رفتن از موانع به نوک قله و صخره صعود کنند. این کار را هم به کمک تجهیزات مخصوص انجام می‌دهند. این رشته علاوه بر نیروی جسمانی به آمادگی ذهنی هم نیاز دارد. کسی که وارد این رشته می‌شود علاوه بر داشتن تناسب اندام باید از لحاظ ذهنی هم آماده باشد. توجه داشته باشید این رشته سخت است و نیاز به تمرین‌های زیادی دارد.

تجهیزات ضروری سنگ نوردی

• طناب
• کلاه ایمنی
• تبر یخ نوردی
• هارنس (Harness)
• کفش مخصوص سنگ نوردی
• کرامپون (Crampon)
• اسلینگ سنگ نوردی (Sling)
• ابزار حمایت و فرود (Belay system)
• اسلینگ کامل یا کوئیک دراو  (Quick draws)  
• گچ ( سنگ نوردان باید دست‌هایشان را گچی کنند تا خطر لیز خوردنشان  به حداقل برسد.

غار نوردی (Caving)

غار نوردی (Caving) هم یکی از انواع کوهنوردی است. یک فعالیت تفریحی نوپا در ایران است که به اکتشاف غارها می‌پردازند. اخیرا طرفداران زیادی پیدا کرده است. کسانی که در این زمینه فعالیت دارند به دو دسته آماتور و حرفه‌ای تقسیم می‌شوند. غارها به دو دسته تقسیم می‌شوند.

• غارهای مصنوعی: غارهایی که انسان‌ها به صورت حفره در دل صخره‌ها به وجود آورده‌اند.
• غارهای طبیعی: غارهایی که توسط آب‌های اسیدی در لایه‌های آهکی به وجود آمده‌اند، غارهایی که توسط امواج به وجود آمده‌اند، غارهایی که بر اثر چین خوردگی لایه زمین و زلزله به وجود آمده‌اند، غارهایی که به وسیله آتشفشان به وجود آمده‌اند، غارهای یخی، غارهای بادی

تجهیزات ضروری غار نوردی

• کلاه کاسکت
• چراغ روشنایی
• لباس و کفش غار نوردی
• دستکش مناسب
• ساک یا کیسه حمل بار وسایل غار نوردی

کوهپیمایی (Mountain-climbing) 

کوهپیمایی (Mountain-climbing) یکی از انواع کوهنوردی است. به مجموعه برنامه‌هایی گفته می‌شود که افراد به صورت گروهی یا تکی، مسیرهای خاصی را که در حد فاصل دو منطقه است می‌پیمایند؛ اما به قله صعود نمی‌کنند، این مسیر هم ممکن است سخت بوده و مسافت زیادی داشته باشد. البته کوهپیمایی و کوهنوردی با هم تفاوت دارند.

تفاوت کوهنوردی و کوهپیمایی

• کوهنوردی: کوهنوردی یک فعالیت فنی سخت، حرفه‌ای و همراه با خطرات خاص خود است که برای دستیابی به سخت‌ترین و مرتفع‌ترین قله‌های کوهستان مورد استفاده قرار می‌گیرد. توجه داشته باشید کوهنوردی فقط به معنی فتح قله نیست. هزاران کوه با مسیرهای مشخص و کم ارتفاع وجود دارند که همه می‌توانند آن‌ها را فتح کنند. در حقیقت این فعالیت به سال‌ها تمرین و تجربه نیاز دارد.
• کوهپیمایی: در این فعالیت مسیرهای طی شده ارتفاع کمتری دارند. نیاز به فتح قله نیست. یک فعالیت غیر فنی می‌باشد که برای سلامت بدن عالی است. پیاده رویی ساده‌ترین شکل کوهپیمایی است.

درای تولینگ (Dry Tooling)

درای تولینگ (Dry tooling) شکلی دیگر از سنگ نوردی است. در این ورزش از تبر برای صعود مسیرهای سنگی استفاده می‌کنند. وسیله‌های مورد نیاز این ورزش تبر، کرامپون و کفش هستند.

نکاتی برای درای تولینگ

مسلط بودن به تکنیک‌های این ورزش و دانستن آن‌ها می‌تواند یک اصل مهم برای بیشتر لذت بردن از این ورزش و صعود ایمن باشد:

• تا آن جا که امکان دارد هنگام حرکت تبر یخ را ثابت نگه دارید.
• ترس خود را مدیریت کنید و آرامش خود را حفظ کنید.
• از کفش سنگ استفاده کنید.
• از بند حمایت استفاده نکنید.
• به تبر یخ دقت کنید.

کوهنوردی با اسکی (Ski climbing)

این ورزش آموزش‌های خاص خود را دارد. در دو بخش مقدماتی و پیشرفته انجام می‌شود. برای موفقیت در این ورزش باید آموزش و تمرین داشته باشید. این ورزش با استفاده از اسکی و برای صعود به قله‌های بلند و سخت در مسیرهای ناشناخته انجام می‌گردد.

تجهیزات ضروری کوهنوردی با اسکی

• کرامپون
• تبر یخ
• طناب هارنس
• ابزارهای حمایت

اسکای رانینگ (Sky Running)

اسکای رانینگ (Sky Running) یا دوی کوهستان یک رشته ورزشی است، که بیشتر فعالیت‌های آن در فضای آزاد کوهستان انجام می‌گیرد. تا الان مسابقات زیادی در این رشته برگزار شده است و مانند سایر رشته‌های ورزشی فدراسیون مختص خود را دارد. همچنین تعریفی از اسکای رانینگ ارائه داده است و آن این است دویدن در ارتفاعات بیشتر از دو هزار متر و این ارتفاع شامل شیب سی درجه است و صعود را بر اساس الپاین با جهان NCCS در نظر گرفته است. این رشته برای اولین بار توسط یک کوهنورد ایتالیایی به نام مارینو جیاکومتی به وجود آمده است. همچنین یکی از انواع کوهنوردی به شمار می‌رود

انواع رشته‌ های اسکای رانینگ

• SKY
• SKY RACE
• SKY MARATHON
• ULTRA
• ULTRA SKY MARATHON
• ULTRA XL SKY MARATHON
• VERTICAL
• VERTICAL KILOMETER
• SKY SPEED
• SKY BIKE
• SKY RAID
• SKY TRAL

سنگنوردی ورزشی

این رشته به قدرت و توانایی تکنیکی تاکید دارد و ماجراجویی در آن اهمیت چندانی ندارد. در سنگنوردی ورزشی سرعت عمل و ایمنی بالا مد نظر است و به انواع ابزارهای گران قیمت نیاز نیست. امکان صعود برای ورزشکاران در این رشته بیشتر است.

بولدرینگ (Bouldering) یا سنگنوردی کوتاه

انواع دیگری از سنگ نوردی است، که بر روی سنگ‌های کوتاه 2 تا 10 متری انجام می‌گردد. این رشته یک نوع سنگنوردی تمرینی و قدرتی است که بدون ابزارهای حمایتی انجام می‌شود.

سنگنوردی حمایت از بالا با طناب

حمایت از بالا با طناب روشی ایمن برای ورزشکاران مبتدی است. معمولا شرکت‌های توریستی که تورهای دره نوردی برگزار می‌کنند از حمایت از بالا با طناب استفاده می‌کنند. این رشته توسط دو نفر که دو طناب دارند انجام می‌گردد. نفر اول فرد فرود رونده است که به وسیله ابزارهای فرود که با خود همراه دارد بر روی طناب فرود رفته است. نفر دوم هم با یک طناب دیگر به فرد فرود رونده متصل می‌شود و به وسیله ابزارهای حمایتی خود، نفر اول یعنی فرود رونده را در هنگام فرود حمایت می‌کند.

صعودهای مصنوعی

در صعودهای مصنوعی بیشتر صعودها به وسیله تجهیزات مخصوص انجام می‌گیرد. همانطور که از اسمش پیدا است بیشتر صعودهای مصنوعی با کمک رکاب و ابزارهای حمایتی انجام می‌شوند.

کوهنوردی، ورزشی است که برای همه، چه مبتدی چه باتجربه، لذت بخش است. انواع کوهنوردی، چالش‌ها و سختی‌های خودش را داشته و هر کدام به مجموعه‌ای از مهارت‌ها و تجهیزات متفاوت نیاز دارند. کوهنوردی دنیای گسترده‌ای است که راه‌های مختلفی را برای بالا رفتن از سطوح مختلف شیب دار ارائه می‌دهد. صرف نظر از مسیر پیش رو، کوهنوردی به مجموعه وسیعی از مهارت‌های کوهنوردی و تجهیزات تخصصی نیاز دارد. دانش فنی و توانایی انطباق و درک انواع مختلف شرایط نیز بسیار مهم است.